Wyrok z dnia 2012-07-30 sygn. II SA/Op 261/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Tezy

Opinia opiekuna usamodzielnienia nie stanowi wymaganej dokumentacji, o jakiej mowa w art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), która powinna zostać przedłożona wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz – spr. Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Górska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 24 lipca 2012 r. sprawy ze skargi A. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 24 lutego 2012 r., nr [...] w przedmiocie pomocy społecznej na kontynuowanie nauki 1) uchyla zaskarżoną decyzję, 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.

Uzasadnienie

Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nysie, działający z upoważnienia Starosty Nyskiego, decyzją z dnia 18 listopada 2011 r., nr [...], opartą o przepisy art. 78 ust. 2, art. 88 ust. 1 pkt 2, ust. 2, 3 i 6, art. 90 ust. 1, art. 106, art. 109 i art. 112 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), § 2 ust. 1 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie udzielenia pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U z 2005 r., Nr 6 poz. 45 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem z dnia 23 grudnia 2004 r., z oraz § 1 pkt 1 lit. a i § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. Nr 127, poz. 1055), przyznał A. O. miesięczną pomoc pieniężną na kontynuację nauki w wysokości 494,10 zł, tj. 30% podstawy, którą stanowi kwota 1647 zł, poczynając od1 listopada 2011 r. do 29 lutego 2012 r. Ponadto, w punkcie 2 sentencji decyzji orzekł o wypłacaniu przyznanego świadczenia przelewem na wskazany przez A. O. rachunek bankowy. W uzasadnieniu powyższej decyzji organ przytoczył treść przepisów przywołanych jako jej podstawa prawna, wyjaśniając, że na zasadzie art. 89 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje w wysokości 30% podstawy miesięcznie. Następnie wskazał, że z wniosku o przyznanie pomocy finansowej, który wpłynął do organu w dniu 5 września 2011 r., wynikała informacja o kontynuowaniu przez A. O. nauki w Policealnym Studium [...]. Natomiast w dniu 30 września 2011 r. wpłynął wywiad środowiskowy wraz z zaświadczeniem potwierdzającym naukę w roku szkolnym 2011/2012 w [...] Szkole Policealnej [...] w [...]. Powołując się na przepis § 9 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 2004 r. organ stwierdził, że do zadań opiekuna usamodzielnienia należy opiniowanie wniosku o pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki, a taka pozytywna opinia opiekuna wpłynęła w dniu 15 listopada 2011 r., natomiast zgodnie treścią art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, świadczenia przyznaje się i wypłaca poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Na tej podstawie organ uznał, że pomoc należało przyznać od dnia 1 listopada 2011 r.

Od powyższej decyzji odwołał się A. O., uważając ją za krzywdzącą, szczególnie z uwagi na wysokość przyznanego świadczenia. W tym zakresie domagał się, aby wypłacano je w dotychczasowej kwocie wynoszącej 658,80 zł. Wskazał, że większość czasu przebywa w [...] w internacie oraz w szkole. Sam gospodaruje swoimi pieniędzmi, ale we wrześniu i w październiku ich nie posiadał, stąd środki opłaty za internat, wyżywienie i podręczniki otrzymał od opiekunów. Podniósł, że składając wniosek nie wiedział o konieczności przedłożenia opinii opiekuna procesu usamodzielnienia. Zakwestionował wymóg przedkładania tejże opinii, wywodząc, że jest ona zbyteczna, gdyż jest dorosły, a pomimo to traktowany jest jak osoba ubezwłasnowolniona. Wniósł o wypłacenie świadczenia za wrzesień i październik 2011 r. oraz wyrównanie należności do kwoty 658,80 zł.

W wyniku rozpatrzenia odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu decyzją z dnia 24 lutego 2012 r., nr [...], uchyliło zaskarżoną decyzję i orzekło o przyznaniu A. O. miesięcznej pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki w wysokości 494,10 zł miesięcznie, tj. 30% podstawy, którą stanowi kwota 1647 zł począwszy dnia od 1 listopada 2011 r. do dnia 29 lutego 2012 r. W uzasadnieniu Kolegium przedstawiło stan faktyczny, podając, że po otrzymaniu wniosku z dnia 30 sierpnia 2011 r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nysie pismem z dnia 6 września 2011 r. zwróciło się do wnioskodawcy o uzupełnienie wniosku poprzez podpisanie przez opiekuna usamodzielnienia i sprecyzowanie rodzaju wnioskowanej pomocy pieniężnej, wskazując, że z Indywidualnego Programu Usamodzielnienia wynika, iż powinna być to pomoc na kontynuowanie nauki. Poza tym, pouczono o przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń z pomocy społecznej za okres miesiąca kalendarzowego począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Następnie organ odwoławczy omówił dokumentację przedłożoną w sprawie, w tym ustalenia wywiadu środowiskowego wskazujące, że A. O. jest osobą usamodzielnianą, która po opuszczeniu rodziny zastępczej prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, kontynuuje naukę w [...] Szkole Policealnej w [...], a jego dochodem jest pomoc finansowa rodziny w kwocie 200 zł. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ odwoławczy wskazał na obowiązek uwzględnienia stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydawania przezeń decyzji i odnotował, że doszło do zmiany stanu prawnego, gdyż podstawie prawnej organ pierwszej instancji powołał przepisy art. 88 i nast. ustawy o pomocy społecznej, natomiast przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887) na nowo regulują zasady i tryb udzielania pomocy dla osób usamodzielnianych opuszczających, po osiągnięciu pełnoletności rodzinę zastępczą. Zgodnie z art. 240 tej ustawy w obowiązującym brzmieniu, pomocy dla osób usamodzielnianych, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy opuściły rodzinę zastępczą albo placówkę opiekuńczo-wychowawczą, albo pobierają pomoc przyznaną im na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, stosuje się przepisy dotychczasowe. Powołując się na przepis art. 88 ust. 1, 2, 3 i 6 oraz art. 89 ust. 2 i 5, a także art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej Kolegium przeanalizowało przedłożony w sprawie materiał dowodowy i stwierdziło, że postanowieniem z dnia 26 czerwca 1996 r. Sąd Rejonowy w [...] orzekł o powołaniu na opiekuna małoletniego A. J. (obecnie O.) – S. O. oraz I. M.-O., umieszczając małoletniego w rodzinie zastępczej, w której przebywał on do ukończenia szkoły - Liceum Ogólnokształcącego w [...], w której naukę rozpoczął przed ukończeniem 18 roku życia i ukończył w roku 2011. Sporządzony w dniu 7 kwietnia 2010 r. program usamodzielnienia i jego aktualizacja z dnia 26 sierpnia 2011 r., którego realizacji strona zobowiązała się przestrzegać, przewidują, że w roku szkolnym 2011/2012 A. O. planuje kontynuować naukę w szkole policealnej, a planowany termin jej ukończenia to rok 2013. Zdaniem Kolegium, wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe do otrzymania miesięcznej pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, stąd zasadnie organ pierwszej instancji przyznał tę pomoc w wysokości 494,10 zł, tj. 30% podstawy, którą stanowi kwota 1647 zł, poczynając od dnia 1 listopada, tj. od miesiąca, w którym został złożony wniosek. Za niezasługujące na uwzględnienie uznał organ odwoławczy zarzuty odwołania, dotyczące okresu i wysokości przysługującej pomocy. W tym zakresie stwierdził, że kwestie dotyczące okresu, od którego przysługuje pomoc pieniężna dla osoby usamodzielnianej reguluje przepis art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej oraz § 2 ust. 1 pkt 3 i § 9 pkt 5 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 2004 r. Przewidują one, że świadczenia przyznaje się i wypłaca począwszy od miesiąca kalendarzowego, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki jest złożenie natomiast wniosku, a do zadań opiekuna należy opiniowanie tego wniosku. W ocenie Kolegium, oznacza to, że decydujące znaczenie dla określenia daty początkowej przyznania pomocy pieniężnej dla osoby usamodzielnianej ma miesiąc złożenia wniosku o taką formę pomocy wraz z wymaganą dokumentacją, tj. opinią opiekuna usamodzielnienia. Kolegium stwierdziło, że wprawdzie wniosek został złożony w dniu 30 sierpnia 2011 r., to jednak opinia opiekuna usamodzielnieni wpłynęła do organu dopiero w dniu 16 listopada 2011 r., co oznacza, że wnioskowana pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje od miesiąca listopada 2011 r. Z kolei wysokość tego świadczenia, wynikająca z art. 89 ust. 2 i 5 ustawy o pomocy społecznej odpowiada wartości 30% podstawy, tj. kwoty 1647 zł. Kolegium wyjaśniło, że wskazywana w odwołaniu kwota 658,80 zł stanowiła kwotę miesięcznej pomocy pieniężnej przyznaną rodzinie zastępczej decyzją Dyrektora PCPR w Nysie z dnia 29 listopada 2011 r. na częściowe pokrycie kosztów utrzymania A. O. umieszczonego w tej rodzinie. W konkluzji organ odwoławczy uznał rozstrzygnięcie podjęte przez organ pierwszej instancji za prawidłowe i zgodne z przepisami prawa zarówno co do wysokości, jak i okresu, na jaki pomoc została przyznana. Podkreślił też, że kwestie te wynikają z przepisów prawa i organy są zobowiązane do przyznania pomocy od miesiąca złożenia wniosku wraz z wymaganą dokumentacją oraz w ustawowo określonej wysokości. Zdaniem Kolegium, organ pierwszej instancji nie miał natomiast podstaw prawnych do orzekania w osnowie decyzji o sposobie wypłacania przyznanego świadczenia, gdyż informacje dotyczące realizacji świadczenia wykraczają poza ramy rozstrzygnięcia określonego w art. 89 ust. 2 i 5 ustawy o pomocy społecznej, które to przepisy uprawniają organ pomocy społecznej do rozstrzygania o rodzaju, wielkości i okresie przyznania pomocy pieniężnej. Uchybienie to mogło być konwalidowane przez organ odwoławczy na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a..

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu A. O. zakwestionował decyzje organów obu instancji. Domagał się uznania, że pomoc przysługuje od września 2011 r. do chwili ukończenia obecnej szkoły i najlepiej w wysokości otrzymywanej do sierpnia 2011 r., tj. 658,80 zł. Powtórzył i rozwinął argumentację podnoszoną wcześniej w odwołaniu dotyczącą braku środków we wrześniu i październiku 2011 r. Zarzucił, że pomimo złożenia wniosku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nysie do dnia 7 listopada 2011 r. nie zainteresowało się kompletnością dokumentacji i niezrozumiałym jest dlaczego dopiero wówczas stwierdzono braki. Zdaniem skarżącego, błędem jego matki zastępczej było wpisanie na żądanym oświadczeniu daty listopadowej, chociaż poświadczało ono stan faktyczny z września 2011 r. Zarzucił ponadto, że w sytuacji, gdy jego potrzeby są większe, otrzymuje mniej pomocy finansowej, a rodzice zastępczy nie są w stanie wspierać go finansowo z uwagi na wiek i ograniczone dochody. Poza tym podniósł, że z chwilą złożenia odwołania pomoc została w ogóle wstrzymana, a jedynie w listopadzie 2011 r. otrzymał kwotę 494,10 zł. Końcowo wskazał, że liczy na otrzymanie należnego wsparcia za okres od września 2011 r. do lutego 2012 r. z wyjątkiem listopada 2011 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, chociaż nie wszystkie podniesione w niej zarzuty można uznać za zasadne.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1270), zwanej dalej P.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej, natomiast na zasadzie art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Działając w wyżej zakreślonych ramach w postępowaniu sądowoadministracyjnym sąd bada prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów i ocenia, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego. Oznacza to, że sąd administracyjny nie rozstrzyga merytorycznie o zgłoszonych przez stronę żądaniach, natomiast w przypadku stwierdzenia, iż zaskarżony akt został wydany z naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 145 P.p.s.a., uwzględnienie skargi następuje poprzez jego uchylenie lub stwierdzenie nieważności.

W rozpatrywanej sprawie kontroli Sądu poddana została decyzja w przedmiocie przyznania skarżącemu pomocy na kontynuowanie nauki. Materialnoprawną podstawą wydania decyzji w rozpoznawanej sprawie były przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Wprawdzie z dniem 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887), która w sposób kompleksowy uregulowała zagadnienia przyznawania pomocy osobom przebywającym w rodzinach zastępczych, w tym także pomocy dla osób usamodzielnianych kontynuujących naukę, jednak – jak zasadnie zauważył organ odwoławczy, orzekający już pod rządami nowej ustawy – z mocy przepisu art. 240 tej ustawy w brzmieniu ustalonym w art. 1 pkt 3 ustawy z dnia z dnia 15 grudnia 2011 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 288, poz.1690), do pomocy dla osób usamodzielnianych, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy opuściły rodzinę zastępczą albo placówkę opiekuńczo-wychowawczą, albo pobierają pomoc przyznaną im na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, w której na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej organ pierwszej instancji przyznał skarżącemu miesięczną pomoc pieniężną na kontynuację nauki w wysokości 494,10 zł, na okres od dnia 1 listopada 2011 r. do 29 lutego 2012 r., orzekając jednocześnie w osnowie decyzji o przekazywaniu kwoty świadczenia na wskazany rachunek bankowy. Z kolei organ odwoławczy wydał decyzję o charakterze kasacyjno-reformatoryjnym, opartą o przepis art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., uchylając decyzję organu pierwszej instancji i orzekając merytorycznie o przyznaniu pomocy na kontynuowanie nauki w wysokości i na okres tożsamy jak w decyzji pierwszoinstancyjnej. Podjęcie tego rodzaju rozstrzygnięcia było co do zasady prawidłowe pod względem formalnoprawnym. Zgodzić należy się bowiem ze stanowiskiem Kolegium odnośnie kwalifikacji dostrzeżonego braku podstaw prawnych do zamieszczenia w osnowie decyzji rozstrzygnięcia o sposobie jej realizacji. W przepisach prawa materialnego, będących podstawą wydania decyzji w przedmiocie przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i uprawniających organ do rozstrzygania o rodzaju, wysokości oraz okresie przyznania tego rodzaju świadczenia, nie sposób doszukać się unormowań stanowiących oparcie dla decyzyjnego trybu orzekania o technicznej formie przekazywania przyznanego świadczenia. Oznacza to, że rozstrzygnięcie przez organ pierwszej instancji w tymże zakresie należało ocenić jako podjęte bez podstawy prawnej. Słusznie zatem organ odwoławczy wywiódł, że okoliczność ta wyczerpywała przesłankę określoną w art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a., co z kolei uzasadniało zastosowanie przepisu art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a.

Przechodząc natomiast do merytorycznej oceny zaskarżonej decyzji od razu należy wskazać, że na zasadzie art. 88 ust. 1 pkt 2, ust. 3 i ust. 6 ustawy o pomocy społecznej osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej, zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą pieniężną na kontynuowanie nauki, przy czym pomoc ta przysługuje osobie, która przebywała w rodzinie zastępczej co najmniej rok, a warunkiem jej uzyskania jest zobowiązanie się osoby usamodzielnianej do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonego przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że skarżący powyższe warunki spełnia, gdyż przebywał w rodzinie zastępczej na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w [...] z dnia 26 czerwca 1996 r., a zgodnie ze sporządzonym programem usamodzielnienia z dnia 7 kwietnia 2010 r., zaktualizowanym w dniu 26 sierpnia 2011 r., planuje kontynuować naukę w szkole policealnej w roku szkolnym 2011/2012.

Istota sporu w niniejszej sprawie dotyczy natomiast wysokości przyznanego świadczenia, jak również okresu, na jaki zostało przyznane, a przed wszystkim daty początkowej tego okresu.

Odnośnie pierwszego z wymienionych zagadnień podać przyjdzie, że wysokość pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki ustawodawca uregulował precyzyjnie w art. 89 ustawy o pomocy społecznej, wedle którego pomoc tę ustala się od kwoty podstawy (ust. 1) i przysługuje ona w wysokości 30 % podstawy miesięcznie osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej. W myśl art. 78 ust. 2 i 3 oraz ust. 5 ustawy o pomocy społecznej pomoc ta jest ustalona w kwocie niższej niż pomoc udzielana rodzinie zastępczej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego w niej dziecka, jak również po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności, do czasu ukończenia szkoły, w której rozpoczęło naukę przed osiągnięciem pełnoletności, jeżeli nadal przebywa w tej rodzinie, bowiem wynosi ona 40% podstawy, którą stanowi kwota 1621 zł, określona w § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia RM z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. Nr 127, poz. 1055). Ta sama kwota podstawy ma zastosowanie do wyliczenia wysokości pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki. O ile zatem kwota wypłacana rodzinie zastępczej, wyliczona od podstawy wymiaru 1621 zł, wynosi 648,40 zł, to kwota wypłacana osobie usamodzielnianej wynosi 494,10 zł. Jak słusznie wywiódł organ odwoławczy, wysokość przyznawanej pomocy nie zależy od uznania organów, gdyż jest wyliczana w sposób kategorycznie określony ustawą. Tym samym za bezpodstawne należy uznać zarzuty skargi dotyczące wysokości świadczenia określonego zaskarżoną decyzją, jak również wywody odnośnie nieuzasadnionego obniżenia dotychczas otrzymywanej pomocy.

Natomiast w kwestii daty początkowej przyznania świadczenia należy, w ocenie Sądu stwierdzić, że wadliwie organ odwoławczy uznał, iż pomoc na kontynuowanie nauki przysługuje skarżącemu dopiero począwszy od 1 listopada 2011 r. W rozpoznawanej sprawie organ odwoławczy wywiódł, że z przepisów § 2 ust. 1 pkt 3 oraz § 9 pkt 5 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz. 45 z poźn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, wynika jednoznacznie, iż decydujące znaczenie dla określenia daty początkowej przyznania pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki jest złożenie wniosku o tę formę pomocy z wymaganą dokumentacją tj. opinią opiekuna usamodzielnienia.

Z tym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Zważyć trzeba, że na zasadzie art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Ustawa o pomocy społecznej nie definiuje przy tym pojęcia "wymagana dokumentacja". Brak jest także uregulowań określających wprost, jakie dokumenty należy złożyć wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy na kontynuowanie nauki. Powoływane przez Kolegium rozporządzenie, będące aktem wykonawczy wydanym na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 90 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, wskazuje w § 1 zakres swej regulacji, która obejmuje: warunki i tryb przyznawania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, wysokość tej pomocy oraz wartość i składniki pomocy na zagospodarowanie (pkt 1), sposób przygotowania i realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia oraz zadania opiekuna usamodzielnienia (pkt 2), a także tryb zawieszania pomocy na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki (pkt 3). W § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, wśród warunków przyznania pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki wymienia się złożenie wniosku o przyznanie pomocy. Ponadto, kolejnymi warunkami, wymienionymi w § 2 ust. 1 oraz ust. 2, 3 i 4 jest wskazanie przez osobę usamodzielnianą co najmniej na dwa miesiące przed osiągnięciem przez nią pełnoletności danych osobowych opiekuna usamodzielnienia i przedstawienie pisemnej zgody tej osoby; złożenie indywidualnego programu usamodzielnienia; uznanie, że wyznaczony opiekun usamodzielnienia daje rękojmię należytego wykonania powierzonych mu zadań; określenie w indywidualnym programie usamodzielnienia planu kontynuowania nauki oraz przedłożenie na początku każdego semestru zaświadczenia stwierdzającego kontynuowanie nauki. Wskazywany przez Kolegium § 9 rozporządzenia stanowi natomiast, że do zadań opiekuna usamodzielnienia należy m.in. wymienione w pkt 5 tego przepisu opiniowanie wniosków o pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.

W ocenie Sądu, nie można nie dostrzegać, że przepis § 9 pkt 5 rozporządzenia określa jedynie zadania opiekuna w procesie usamodzielniania, które zostały wyraźnie wyodrębnione od warunków przyznania pomocy na kontynuowanie nauki. Wobec tego nie ma podstaw aby przyjmować, że opinia opiekuna jest warunkiem przyznania tego rodzaju pomocy. Zaznaczyć przy tym należy, że określone w rozporządzeniu warunki to w istocie kryteria, wymogi niezbędne do uzyskania pomocy przewidzianej ustawą. Przywołane unormowania nie tylko nie określają wprost, czy opinia ta powinna zostać wyrażona przed zgłoszeniem wniosku, czy dopiero po jego złożeniu, ale nie wskazują również, że powinna być ona pozytywna. Zauważyć wszak przyjdzie, że wypowiedź w tej formie posiada w zasadzie tylko pomocniczy charakter, opiniodawczo-doradczy, z wyjątkiem sytuacji, gdy wprowadzony zostanie wymóg uzyskania opinii pozytywnej, która ma wówczas charakter wiążący. Ponadto, z zestawienia uregulowań ustawy oraz aktu wykonawczego nie sposób wyinterpretować, że opinia opiekuna usamodzielnienia powinna zostać przedłożona przez osobę usamodzielnianą wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy na kontynuowanie nauki. Zaakcentowania wymaga, że na zasadzie § 4 rozporządzenia wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki składany jest przez osobę usamodzielnianą do właściwego starosty za pośrednictwem kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie i rozpatrywany jest przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie w porozumieniu z opiekunem usamodzielnienia. W tych okolicznościach należy uznać, że zaopiniowanie wniosku powinno nastąpić w ramach jego rozpatrywania, czyli po już po jego złożeniu. Opinia opiekuna usamodzielnienia nie stanowi wymaganej dokumentacji, o jakiej mowa w art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), która powinna zostać przedłożona wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki. Pogląd ten jest tym bardziej uzasadniony, jeśli wziąć pod uwagę wynikające z art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej powiązanie skutków prawnych czynności złożenia wniosku wraz z wymaganą dokumentacją z ustaleniem przez organ daty przyznania świadczenia. Przyjęcie prezentowanej przez organ wykładni skutkuje tym, że data przyznania pomocy osobie usamodzielnianej uzależniona jest od czynnika, na który pełnoletnia osoba usamodzielniana, składająca wniosek, nie ma w istocie wpływu, tj. od działania opiekuna usamodzielnienia, polegającego na wyrażeniu opinii. Odkodowując treść normy prawnej wynikającej z art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w kontekście pozostałych przepisów, nie można ponadto pomijać charakteru świadczenia, jakim jest pomoc na kontynuowanie nauki oraz celu, jakiemu ma ono służyć.

Z tych wszystkich względów nie znajduje uzasadnienia przyjęty przez organ odwoławczy pogląd, że prawo do świadczenia przysługuje stronie dopiero od miesiąca, w którym została przedłożona opinia opiekuna usamodzielnienia dotycząca wniosku o udzielenie pomocy na kontynuowanie nauki, a nie od miesiąca, w którym wniosek ten został złożony.

Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności należało uznać, że zaskarżona decyzja została podjęta z naruszeniem prawa, a naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, stąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c P.p.s.a. orzeczono, jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 wyroku oparto o przepis art. 152 P.p.s.a.

Zalecenia do dalszego postępowania wynikają wprost z przedstawionych rozważań i sprowadzają się do ponownego rozpatrzenia sprawy przez organ odwoławczy przy uwzględnieniu stanowiska zaprezentowanego w niniejszym wyroku oraz wydania stosownej decyzji w ramach posiadanych kompetencji.