Wyrok z dnia 1967-09-19 sygn. I PR 285/67

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PR 285/67

Wyrok z dnia 19 września 1967 r.

W wypadku gdy zwiększyły się potrzeby poszkodowanego w zakresie odżywiania się ze względów na rodzaj skutków wypadku i konieczność ich usunięcia, nie ma podstawy do oddalenia powództwa o rentę uzupełniającą w tym zakresie tylko na tej podstawie, że potrzeby te mogłyby być zaspokojone z sumy przyznanej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Przewodniczący: sędzia Z. Rejman. Sędziowie: K. Piasecki (sprawozdawca), J. Tyszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Michała M. przeciwko Zakładom Włókien Sztucznych w Ch. o odszkodowanie, na skutek rewizji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Warszawskiego w Warszawie z dnia 3 maja 1967 r.,

uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo o rentę po 430 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 3 maja 1967 r., z odsetkami i sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu dla Województwa Warszawskiego w Warszawie.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Wojewódzki zasądził na rzecz powoda 10.000 zł z tytułu zadośćuczynienia, kwotę 5.127 zł z tytułu różnicy między zasiłkami chorobowymi a zarobkami oraz po 902 zł miesięcznie z odsetkami tytułem renty od dnia 4 lipca 1965 r., umorzył postępowanie w części dotyczącej żądania zasądzenia kwoty 29.700 zł, a w pozostałej części powództwo oddalił.

Sąd Wojewódzki ustalił, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność za zatrucie dwusiarczkiem węgla, któremu uległ powód. Zdaniem Sądu nie ma podstaw do uwzględnienia powództwa w części dotyczącej żądania zasądzenia po 900 zł miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb.

W rewizji powód żąda zmiany wyroku w części oddalającej powództwo i zasądzenia dalszej renty po 450 zł miesięcznie, poczynając od dnia 3 maja 1967 r. z 8%, lub uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Sąd Wojewódzki żądanie o zasądzenie kwoty 900 zł miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb oddalił, jako nieuzasadnione, ze względu na przyznane zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł. Rozstrzygnięcie to uzasadnił tym, że żądanie swe powód opiera na tym, iż zmuszony jest - w związku z chorobą - lepiej się odżywiać i dlatego wydatki jego wzrosną. Przy zasądzeniu tytułem zadośćuczynienia kwoty 30.000 złotych, a więc w wysokości żądanej przez powoda, Sąd miał na uwadze również konieczność lepszego odżywiania się powoda, dlatego też dodatkowe zasądzenie jakiejkolwiek kwoty na ten cel w przyszłości nie znajduje uzasadnienia. Celem bowiem zadośćuczynienia za cierpienia fizyczne jest danie poszkodowanemu satysfakcji, odpowiadającej doznanym i przyszłym cierpieniom fizycznym oraz psychicznym przez zwiększoną konsumpcję.

Pogląd wyrażony przez Sąd Wojewódzki jest nieuzasadniony. Zarówno kodeks zobowiązań (art. 161 § 2 i art. 165 § 1), jak i kodeks cywilny (art. 444 § 2 i art. 445 § 1) przewidują - jako samodzielne, nie wyłączające się wzajemnie - roszczenia o zadośćuczynienie oraz roszczenie o wyrównanie szkody, spowodowanej między innymi zwiększeniem się potrzeb poszkodowanego i podlegającej naprawieniu w formie kwot zasądzanych z reguły periodycznie. Oba te roszczenia różnią się pod względem swego charakteru. To ostatnio wspomniane roszczenie ma charakter roszczenia o naprawienie szkody majątkowej, ustalonej według kryteriów stosowanych przy określaniu szkody majątkowej w ogóle.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie, to powinno ono być realnym środkiem pomocy dla poszkodowanego. Nie ma uzasadnienia pogląd, że jako punkt wyjściowy oceny wysokości zadośćuczynienia należy przyjąć kwotę odpowiadającą sumą przeciętnie zużywanym przez pracującego obywatela na cele konsumpcyjne w krótkim okresie. Ani kodeks zobowiązań, ani kodeks cywilny nie uzasadniają przyjęcia takiego jednostronnego, konsumpcyjnego kryterium. Doznanej krzywdy spowodowanej wypadkiem przy pracy, w wielu przypadkach ograniczającej lub wyłączającej w ogóle zdolność do pracy i uczestniczenia w życiu społecznym, kulturalnym i osobistym, nie można będzie usunąć czy złagodzić - przeznaczeniem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę - w drodze zwiększonej konsumpcji przez rozrywkę czy przyjemność. Dlatego też w wypadku, gdy zwiększyły się potrzeby poszkodowanego w zakresie odżywiania ze względów na rodzaj skutków wypadku i konieczność ich usunięcia, nie ma podstawy do oddalenia powództwa w tym zakresie na tej tylko podstawie, że potrzeby te mogłyby być zaspokojone z sumy przyznanej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W takim bowiem wypadku chodzi o szkodę wyłącznie majątkową. Szkoda ta powinna być naprawiona na odrębnej podstawie faktycznej i prawnej. Sąd Wojewódzki jednak sprawy z tego punktu widzenia nie rozważał.

Dlatego też rewizja powoda podlega uwzględnieniu. Przy ponownym rozpoznaniu wymagać będzie wyjaśnienia kwestia słuszności samej zasady żądania i ewentualnej wysokości należnego z tego tytułu świadczenia.

OSNC 1968 r., Nr 3, poz. 55