Art. 243². Dokumenty znajdujące się w aktach sprawy lub do nich dołączone

Kolizja formalizmu procesowego z zasadą prawdy materialnej i obowiązkiem oceny materiału w aktach.

opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

1. Wprowadzenie

Wraz z dodaniem art. 128[1] k.p.c. ustawodawca nałożył na zawodowych pełnomocników obowiązek wyraźnego wyodrębnienia m.in. wniosków dowodowych w treści pisma. W przypadku ich zgłoszenia wyłącznie w uzasadnieniu, przepis przewiduje ich bezskuteczność procesową (zd. 2). W praktyce rodzi to pytanie o relację tej normy do art. 243[2] k.p.c., który stanowi, że dokumenty znajdujące się w aktach sprawy są brane pod uwagę nawet bez wniosku dowodowego.

Powstaje zatem pozornie sprzeczna sytuacja, w której złożenie dokumentu do akt (np. jako załącznika) nie zawsze skutkuje jego procesowym „istnieniem” – jeśli nie towarzyszy mu skuteczny wniosek dowodowy poza uzasadnieniem. Analiza tej relacji ujawnia fundamentalny problem zderzenia formalizmu procesowego z zasadą prawdy materialnej.

2. Treść i cel art. 243[2] k.p.c.

Zgodnie z art. 243[2] k.p.c.:

„Sąd bierze pod uwagę również te fakty, które wynikają z materiału zebranego w sprawie, nawet jeżeli nie były one powołane przez strony jako podstawa ich żądań lub wniosków.”

Choć przepis ten dotyczy faktów, to ugruntowana praktyka orzecznicza i doktrynalna rozszerza jego zakres również na dokumenty dołączone do akt, których sąd nie może ignorować, nawet jeśli strona nie powołała ich jako dowód. Taki kierunek wyraża się w obowiązku dążenia do ustalenia prawdy materialnej, nawet w postępowaniu cywilnym, które co do zasady opiera się na kontradyktoryjności.

3. Konflikt z art. 128[1] zd. 2 k.p.c.

Zgodnie z art. 128[1] zd. 2 k.p.c., jeżeli wniosek dowodowy został zgłoszony wyłącznie w uzasadnieniu pisma, jest bezskuteczny. Dotyczy to również sytuacji, gdy strona powołuje się na dowód z dokumentu dołączonego do pisma, ale wskazuje ten dokument dopiero w uzasadnieniu.

Pojawia się zatem kolizja:

• Z jednej strony sąd nie może pominąć dokumentu złożonego do akt (art. 243[2] k.p.c.);

• Z

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium