Art. 57. Odstąpienie oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia
Kodeks postępowania karnego
§ 1. W razie odstąpienia oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia nie może on ponownie przyłączyć się do postępowania.
§ 1a. W sprawie, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, niestawiennictwo oskarżyciela posiłkowego i jego pełnomocnika na rozprawie głównej bez usprawiedliwienia uważa się za odstąpienie od oskarżenia.
§ 2. O odstąpieniu oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia w sprawie, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, sąd zawiadamia prokuratora. Nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania. Postanowienie o umorzeniu postępowania może wydać także referendarz sądowy.
Komentarz redakcyjny
Przepis art. 57 k.p.k. dotyczy odstąpienia oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia. Jego § 1 wskazuje, że w przypadku odstąpienia oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia, na dalszym etapie postępowania nie może ponownie przyłączyć się do niego, w tej roli procesowej. Odstąpienie następuje przez złożenie oświadczenia pisemnego, jak i ustnie, do protokołu rozprawy lub posiedzenia.
Niestawiennictwo oskarżyciela posiłkowego oraz jego pełnomocnika na rozprawie głównej, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, sąd musi uznać za odstąpienie od oskarżenia (art. 57 § 1a k.p.k.).
Niestawiennictwo oskarżyciela posiłkowego i jego pełnomocnika, o którym mowa w § 1a, dotyczy postępowania przed sądem pierwszej instancji. Stawiennictwo stron i ich pełnomocników na rozprawie odwoławczej uregulowane jest przepisem art. 450 § 2 i 3 k.p.k.
Stwierdzenie, że doszło do odstąpienia od oskarżenia, wymaga spełnienia trzech warunków:
- łącznego niestawiennictwa oskarżyciela posiłkowego i jego pełnomocnika;
- oskarżyciel posiłkowy, jak i jego pełnomocnik łącznie, nie usprawiedliwili swojej nieobecności;
- nieobecność dotyczy jedynie rozprawy głównej, nie posiedzenia.
Nieobecność nieusprawiedliwiona oskarżyciela posiłkowego i jego pełnomocnika pozostaje bez wpływu na skargi pozostałych oskarżycieli posiłkowych w tej samej sprawie.
O odstąpieniu od oskarżenia przez oskarżyciela posiłkowego należy zawiadomić prokuratora, o ile nie brał udziału w sprawie. Zawiadomienie prokuratora powinno nastąpić w formie pisemnej w celu umożliwienia przystąpienia do oskarżenia do postępowania wszczętego przez oskarżyciela posiłkowego, Termin na przystąpienie wynosi 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. jest to termin nieprzekraczalny i niepodlegający przywróceniu.
W przypadku nieprzystąpienia prokuratora do oskarżenia we wskazanym terminie, sąd umarza postępowanie. Postanowienie o umorzeniu wydaje sąd, przed którym sprawa się toczy, albo referendarz sądowy. Na postanowienie o umorzeniu, jako kończące postępowanie, przysługuje zażalenie.
Umorzenie postępowania następuje wtedy, gdy nie ma innego oskarżyciela posiłkowego. Jeśli do subsydiarnej skargi oskarżyciela posiłkowego przyłączy się inny pokrzywdzony tym samym czynem, na zasadzie art. 55 § 3 k.p.k., to odpada możliwość umorzenia