Art. 59. Powrót do poprzedniego nazwiska o rozwodzie
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Komentarz redakcyjny
Uprawnienie do powrotu do nazwiska, które małżonek nosił przed zawarciem małżeństwa ma ściśle osobisty charakter. Oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa nie może być dokonane przez pełnomocnika (wyr. SN z 21.3.1996 r., III ARN 78/95). Oświadczenie w tym przedmiocie można złożyć wyłącznie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed konsulem.
Oświadczenie o powrocie do nie podlega kontroli z punktu widzenia motywów. Jedyną „kontrolną” przesłanką jest zachowanie zawitego terminu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia. Termin ten nie podlega przywróceniu, nie mają do niego zastosowania przepisy o przerwaniu lub zawieszeniu biegu terminu. Oblicza się go stosownie do art. 112 k.c.. W przypadku niedochowania tego terminu zmiana nazwiska może nastąpić już tylko w trybie administracyjnym na podstawie wskazanej powyżej ustawy o zmianie imion i nazwisk.
Art. 59 k.r.o. nie ma zastosowania w razie unieważnienia małżeństwa, gdyż skutkiem unieważnienia jest powrót do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa (B. Czech, w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006 r., s. 452).
Nazwisko „dotychczasowe’ w rozumieniu art. 59 KRO nie jest tożsame z nazwiskiem rodowym. Oznacza nazwisko, które noszone bezpośrednio przed zawarciem związku małżeńskiego, którego następstwem była zmiana dotychczasowego nazwiska.
Jeśli po rozwodzie małżonek nie skorzysta z możliwości jakie stwarza mu art. 59 k.r.o. i pozostanie przy nazwisku, które nosił w trakcie małżeństwa i następnie wstępuje w nowy związek małżeński, w którym nosi inne nazwisko, stosownie do art. 25 k.r.o., to po orzeczeniu rozwodu tego drugiego związku na podstawie art. 59 nie może powrócić do nazwiska rodowego. Na tej podstawie będzie mógł powrócić do nazwiska dotychczasowego, a więc do nazwiska z pierwszego małżeństwa
