Art. 68. Niedopuszczalność zaprzeczenia ojcostwa
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą mąż matki wyraził zgodę.
Komentarz redakcyjny
Medycznie wspomagane poczęcie nie wywołuje prawnych komplikacji, gdy dziecko urodziło się w trakcie małżeństwa lub w ciągu 300 dni od jego ustania albo unieważnienia i to zarówno, gdy dawcą nasienia jest mąż, jak i anonimowy dawca. W obydwu sytuacjach na „prawnego” ojca wskazują narodziny dziecka w czasie małżeństwa lub w ciągu 300 dni od jego ustania lub unieważnienia.
Osoba dawcy ma jednak znaczenie z punktu widzenia zaprzeczenia ojcostwa, gdyż badaniami genetycznymi można bez problemu zaprzeczyć biologiczne, a co za tym idzie i prawne, ojcostwo męża matki dziecka.
Do czasu wejścia w życie art. 68 k.r.o. problem ten rozstrzygano z powołaniem się na zasady współżycia społecznego. W uchwale (7) z dnia 27 października 1983 r. SN stwierdził, że żądanie męża matki zaprzeczenia ojcostwa dziecka poczętego w wyniku dokonanego za zgodą tego męża sztucznego zapłodnienia nasieniem innego mężczyzny może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Przepis art. 68 k.r.o. uwzględnia zatem przyjętą w orzecznictwie SN i aprobowaną w doktrynie zasadę niedopuszczalności zaprzeczenia ojcostwa, jeżeli mąż matki dziecka wyraził zgodę na zapłodnienie żony z zastosowaniem metod medycznie wspomaganej prokreacji. Wobec wyraźnego ustawowego postanowienia, zbędne staje się obecnie dokonywanie oceny żądania zaprzeczenia ojcostwa w omawianym przypadku na podstawie art. 5 KC.
Zgoda męża matki wyłącza zaprzeczenie ojcostwa bez względu na rodzaj zabiegu medycznego wspomagającego prokreację. Bez znaczenia pozostaje również, kto żąda zaprzeczenia ojcostwa, a więc przedmiotowa zgoda męża matki pozbawia także inne osoby (w tym i prokuratora), posiadające legitymację czynną w procesie skutecznego żądania zaprzeczenia ojcostwa.
Poczęcie dziecka po śmierci męża
Współczesna medycyna umożliwia sztuczne zapłodnienie kobiety po śmierci męża. Może to się odbyć przy wykorzystaniu nasienia męża lub anonimowego dawcy. Wprawdzie można mieć zastrzeżenia co do dopuszczalności poczęcia dziecka po śmierci ojca, jednakże nie oznacza to, że nie należy rozstrzygnąć pochodzenia dziecka.
Z chwilą śmierci męża ustaje małżeństwo. Jeśli