Art. 29. Przedstawicielstwo między małżonkami w sprawach zwykłego zarządu
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
W razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.
Komentarz redakcyjny
Przyjęta na gruncie art. 29 k.r.o. konstrukcja ustawowego przedstawicielstwa małżonków nie jest pełna. Małżonkowie zachowują prawo wzajemnej reprezentacji w ściśle określonych wypadkach, które na dodatek muszą być spełnione łącznie. Są to:
- wspólne pożycie małżonków – obiektywnym kryterium spełnienia tejże przesłanki jest wspólne zamieszkiwanie przez małżonków i prowadzenie wspólnie gospodarstwa domowego;
- przemijająca przeszkoda po stronie reprezentowanego małżonka, która nie pozwala mu na osobiste uczestnictwo w obrocie – a więc przeszkoda, która nie może byc trwała, ale niekoniecznie musi być krótkotrwała, np. choroba lub czasowa nieobecność małżonka;
- brak sprzeciwu ze strony reprezentowanego małżonka – sprzeciw, jako oświadczenie woli, może być wyrażony wprost lub w sposób dorozumiany, np. poprzez ustanowienie pełnomocnictwa, które wyłączą ustawowe przedstawicielstwo, którego granice zostały określone w art. 29 k.r.o.
Zakres reprezentacji – po spełnieniu wskazanych powyżej przesłanek – ograniczony został do spraw dotyczących zwykłego zarządu, w szczególności ustawa przykładowo wskazuje na możliwość pobierania – bez pełnomocnictwa – przypadających reprezentowanemu małżonkowi należności. Z praktycznego punktu widzenia zakres omawianego ustawowego przedstawicielstwa uprawnia małżonka do odbioru wynagrodzenia za pracę, emerytury i renty lub innych należność z tytułu wykonywania zawodu albo prowadzonej działalności zarobkowej małżonka.
Wynagrodzenie czy inne świadczenia za pracę przynależą do majątku wspólnego dopiero z chwilą ich pobrania, stąd też zaszła konieczność rozszerzenia umocowania małżonka na etap pobrania należności.