Art. 142. Wyłożenie odpowiedniej sumy pieniężnej na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Jeżeli ojcostwo mężczyzny niebędącego mężem matki zostało uwiarygodnione, matka może żądać, ażeby mężczyzna ten jeszcze przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd.
Komentarz redakcyjny
Przepis art. 141 § 1 k.r.o. wyposaża matkę dziecka ze związku pozamałżeńskiego w roszczenia przeciwko ojcu dziecka o pokrycie wydatków związanych z ciążą i porodem oraz o dostarczenie środków trzymiesięcznego utrzymania matki. Warunkiem jednak dochodzenia tych roszczeń jest ustalenie prawnego ojcostwa. Podobnie rzecz się ma w odniesieniu do alimentów na dziecko, gdyż obowiązek ten aktualizuje się dopiero z chwilą urodzenia dziecka. Wprawdzie zarówno roszczenia matki jak i dziecka, mogą być dochodzone jednocześnie w sprawie o ustalenie ojcostwa, jednakże nie zmienia to postaci rzeczy, że sądowe ustalenie ojcostwa wymaga czasu i to w okresie najbardziej niedogodnym dla matki. Dlatego też art. 142 k.r.o., uwzględniając trudną sytuację matki w okresie ciąży i porodu, uprawnia matkę do żądania, aby mężczyzna nie będący mężem matki – jeszcze przed urodzeniem dziecka – wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd.
Przesłanką uwzględnienia roszczenia jest uwiarygodnienie ojcostwa mężczyzny nie będącego mężem matki. Uprawdopodobnienie – jako surogat dowodu – na podstawie art. 243 k.p.c. nie wymaga zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. W praktyce, samo przyznanie przez ojca faktu współżycia seksualnego z matką dziecka w okresie koncepcyjnym jest wystarczającą podstawą do uprawdopodobnienie ojcostwa, gdyż ustawa nie precyzuje stopnia uprawdopodobnienia.
Ograniczenie oceny zgłoszonych na podstawie art. 142 k.r.o. roszczeń do ich uwiarygodnienia wynika z ich zabezpieczającego, tymczasowego charakteru. Stąd też procesową realizację materialnoprawnego roszczenia z art. 142 k.r.o. przewiduje przepis art. 754 k.p.c.. Na tej podstawie sąd może jeszcze przed urodzeniem się dziecka zabezpieczyć przyszłe roszczenia alimentacyjne związane z ustaleniem ojcostwa, o których mowa w art. 141 i art. 142 k.r.o., przez zobowiązanie obowiązanego do wyłożenia odpowiedniej sumy na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na utrzymanie
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
