Art. 574. Naprawienie szkody z tytułu wady prawnej
Kodeks cywilny
§ 1. Jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny, może on żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, a w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy, zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł z nich korzyści, a nie otrzymał ich zwrotu od osoby trzeciej, oraz zwrotu kosztów procesu. Nie uchybia to przepisom o obowiązku naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie dostarczenia rzeczy wolnej od wad zamiast rzeczy wadliwej.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 574 k.c. reguluje odpowiedzialność odszkodowawczą sprzedawcy za szkodę poniesioną przez kupującego w związku z wystąpieniem wady prawnej rzeczy sprzedanej. Jest to przepis materialnoprawny o charakterze szczególnym, przynależący do reżimu rękojmi za wady rzeczy, a ściślej – za wady prawne. Stanowi on funkcjonalny odpowiednik art. 566 k.c., który odnosi się do wad fizycznych.
Celem art. 574 k.c. jest zapewnienie ochrony interesów majątkowych kupującego, który poniósł szkodę wskutek zawarcia umowy w nieświadomości istnienia wady prawnej rzeczy. Przepis ten wzmacnia gwarancyjny charakter rękojmi, przyznając roszczenie odszkodowawcze niezależnie od winy sprzedawcy, w granicach ujemnego interesu umownego.
Odpowiedzialność z art. 574 k.c. pełni funkcję uzupełniającą względem podstawowych uprawnień z rękojmi (odstąpienie od umowy, obniżenie ceny, wymiana rzeczy). Pozwala na dochodzenie zwrotu rzeczywistych kosztów poniesionych przez kupującego w związku z nabyciem wadliwej rzeczy, których nie rekompensuje sama realizacja uprawnienia z rękojmi.
2. Kontekst systemowy
2.1. Powiązania z przepisami o wadach prawnych
Art. 574 k.c. jest ściśle związany z art. 556, 560, 561, 566 i 573 k.c. Tworzy z nimi spójny system przepisów dotyczących rękojmi – zarówno dla wad fizycznych, jak i prawnych. Stanowi rozszerzenie uprawnień kupującego, który skorzystał z podstawowych środków ochrony, o roszczenie kompensacyjne.
2.2. Relacja do ogólnych zasad odpowiedzialności kontraktowej
Art. 574 § 1 zd. 2 k.c. wyraźnie stanowi, że przepis ten nie uchybia zasadom ogólnej odpowiedzialności kontraktowej, w szczególności wynikającej z art. 471–474 k.c. W rezultacie możliwa jest równoległa lub alternatywna realizacja roszczenia z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.
2.3. Wpływ regulacji konsumenckiej na zakres stosowania
Na skutek nowelizacji w ramach PrKonsU art. 574 k.c. stosuje się do umów sprzedaży nieruchomości, w których konsument występuje jako kupujący. W odniesieniu do rzeczy ruchomych reguły rękojmi zostały wyłączone na rzecz przepisów szczególnych.
2.4. Znaczenie dla systemowej ochrony kupującego
Przepis wpisuje się w