Art. 573. Obowiązki kupującego; wezwanie do udziału w sprawie
Kodeks cywilny
Kupujący, przeciwko któremu osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanej, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym sprzedawcę i wezwać go do wzięcia udziału w sprawie. Jeżeli tego zaniechał, a osoba trzecia uzyskała orzeczenie dla siebie korzystne, sprzedawca zostaje zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wadę prawną o tyle, o ile jego udział w postępowaniu był potrzebny do wykazania, że roszczenia osoby trzeciej były całkowicie lub częściowo bezzasadne.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 573 k.c. reguluje szczególną sytuację odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej. Przepis ten wprowadza obowiązek kupującego do niezwłocznego zawiadomienia sprzedawcy o dochodzeniu roszczeń przez osobę trzecią oraz wezwania go do udziału w postępowaniu, najczęściej sądowym. Niedopełnienie tego obowiązku, przy jednoczesnym korzystnym dla osoby trzeciej rozstrzygnięciu sprawy, może skutkować zwolnieniem sprzedawcy z odpowiedzialności z tytułu rękojmi – ale wyłącznie w takim zakresie, w jakim jego udział w sprawie mógłby mieć znaczenie dla oddalenia roszczeń osoby trzeciej.
Celem przepisu jest zatem ochrona interesów sprzedawcy – umożliwienie mu aktywnego udziału w sporze z osobą trzecią, której roszczenia mogą skutkować utratą lub ograniczeniem uprawnień kupującego względem rzeczy – oraz równoważenie sytuacji stron przy ewentualnym roszczeniu regresowym kupującego.
2. Kontekst systemowy
Art. 573 k.c. stanowi uzupełnienie systemu rękojmi za wady prawne, uregulowanego w art. 556[3];–576 k.c. Jego szczególnym zadaniem jest wskazanie warunku, którego dochowanie przez kupującego wpływa na zakres odpowiedzialności sprzedawcy. Przepis ten wywodzi się bezpośrednio z art. 314 k.z., a jego ratio legis pozostało niezmienne – ochrona interesu sprzedawcy, który w wyniku własnego działania kupującego zostaje pozbawiony realnej możliwości obrony przed roszczeniem osoby trzeciej.
Na tle obecnego stanu prawnego szczególnego znaczenia nabiera relacja komentowanego przepisu do uchylonego art. 572[1]; k.c., który do 2023 r. przewidywał możliwość dochodzenia roszczeń z rękojmi także w przypadku potencjalnych, a nie tylko aktualnych, roszczeń osoby trzeciej. Uchylenie tego przepisu oznacza formalne ograniczenie zakresu odpowiedzialności sprzedawcy do sytuacji, w której roszczenie osoby trzeciej faktycznie zostało przeciwko kupującemu dochodzone – co czyni art. 573 k.c. jeszcze istotniejszym w praktyce.
Na płaszczyźnie procesowej art. 573 k.c. sprzęga się bezpośrednio z art. 84 i 85 k.p.c., wprowadzając pojęcie przypozwania sprzedawcy jako właściwej formy wezwania go do udziału w postępowaniu. Dodatkowo, art. 76 k.p.c. pozwala sprzedawcy na zgłoszenie się do