Art. 269a. Zakłócanie pracy systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej
Kodeks karny
Kto, nie będąc do tego uprawnionym, przez transmisję, zniszczenie, usunięcie, uszkodzenie, utrudnienie dostępu lub zmianę danych informatycznych, w istotnym stopniu zakłóca pracę systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Uwagi ogólne
Przepis art. 269a § 1 k.k. wprowadzono jako odpowiedź na postępującą cyfryzację życia społecznego, gospodarczego i administracyjnego, w szczególności na rosnącą zależność funkcjonowania instytucji od sprawności systemów informatycznych i teleinformatycznych. Jego ratio legis sprowadza się do ochrony infrastruktury cyfrowej przed działaniami, które mogą naruszyć zdolność systemów do realizacji ich funkcji — przetwarzania, przechowywania i przesyłania danych.
Chronione dobro prawne nie ogranicza się do integralności samych danych, lecz obejmuje szerzej rozumianą stabilność i ciągłość działania systemów informatycznych, w tym ich dostępność i użyteczność dla uprawnionych użytkowników. Ustawodawca nie penalizuje więc każdego działania na danych, ale jedynie takie, które prowadzi do istotnego zakłócenia pracy systemu, co nadaje przepisowi charakter materialny i skutkowy.
W przepisie wyraźnie zaznaczono, że nie każde zakłócenie pracy systemu podlega penalizacji — musi ono mieć znaczenie obiektywne i funkcjonalne, tj. wywoływać realny i mierzalny skutek w postaci utraty lub ograniczenia zdolności systemu do działania zgodnie z jego przeznaczeniem. Wymóg ten pełni funkcję filtra kryminalizacyjnego, pozwalającego odróżnić czyny o charakterze poważnym od błahych incydentów technicznych czy amatorskich eksperymentów.
Zakres czynności sprawczych objętych przepisem obejmuje szeroką gamę form ingerencji w dane — zarówno bezpośrednie (usunięcie, zniszczenie, zmiana), jak i pośrednie (transmisja, utrudnienie dostępu), co pozwala objąć różne metody ataków stosowanych w praktyce cyberprzestępczej, w tym te oparte na automatyzacji i masowym działaniu.
Typ podstawowy czynu zabronionego z art. 269a § 1 k.k. jest przestępstwem powszechnym, umyślnym i skutkowym, a jego struktura odpowiada współczesnym standardom wynikającym z instrumentów prawa międzynarodowego, zwłaszcza Konwencji o cyberprzestępczości.
2. Objasnienie pojęć
2.1. System informatyczny
Definicja legalna:
Pojęcie to zostało zdefiniowane w art. 1 lit. a Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości (Dz.U. z 2015 r. poz. 728), zgodnie z którą:
„System informatyczny” oznacza każde urządzenie lub grupę wzajemnie połączonych lub związanych ze sobą urządzeń,