Art. 269. Niszczenie danych informatycznych o szczególnym znaczeniu
Kodeks karny
§ 1. Kto niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia dane informatyczne o szczególnym znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego organu państwowego lub instytucji państwowej albo samorządu terytorialnego albo zakłóca lub uniemożliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w § 1, niszcząc albo wymieniając informatyczny nośnik danych lub niszcząc albo uszkadzając urządzenie służące do automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub przekazywania danych informatycznych.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Uwagi ogólne
Art. 269 k.k. penalizuje tzw. sabotaż komputerowy, tj. działania ukierunkowane na niszczenie lub zakłócanie danych informatycznych o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania państwa. Jest to przepis o charakterze ochronnym i prewencyjnym, który wzmacnia bezpieczeństwo informacyjne w obszarach kluczowych z punktu widzenia interesu publicznego.
Celem regulacji jest zapewnienie integralności, dostępności i autentyczności danych o strategicznym znaczeniu, m.in. dla obronności kraju, bezpieczeństwa ruchu, działania organów państwowych i samorządowych. Przepis służy nie tylko penalizacji zniszczenia danych, ale również zabezpieczeniu infrastruktury przetwarzającej dane – w tym urządzeń oraz kanałów transmisji.
Art. 269 k.k. ma wieloelementową strukturę – obejmuje zarówno zachowania ukierunkowane na dane (np. ich usunięcie), jak i działania pośrednie, np. zakłócanie systemów przesyłania informacji. W § 2 dodatkowo wyodrębniono sposób realizacji czynu – poprzez zniszczenie nośników lub urządzeń – co bywa oceniane jako nadmiarowe, lecz ma znaczenie porządkujące.
Przepis nabiera szczególnego znaczenia w dobie cyfryzacji administracji, rozwoju e-usług publicznych oraz zagrożeń cyberatakami. Może mieć zastosowanie w przypadkach ataków hakerskich, sabotażu systemów ratowniczych, zniszczenia infrastruktury technicznej (np. serwerowni), czy też celowego usuwania danych wrażliwych o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa.
2. Dane informatyczne o szczególnym znaczeniu
Zgodnie z art. 269 § 1 k.k., przestępstwo sabotażu informatycznego odnosi się wyłącznie do takich danych informatycznych, które mają „szczególne znaczenie” dla określonych sfer działalności państwa. Kryterium to wyznacza zakres penalizacji i odróżnia omawiany typ czynu od przestępstw z art. 268 i 268a k.k., które dotyczą danych ogólnie chronionych.
2.1. Zakres znaczeniowy pojęcia
„Dane informatyczne o szczególnym znaczeniu” to dane, które:
-
są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemów infrastruktury państwowej lub samorządowej,
-
są wykorzystywane w obszarach wymagających szczególnej ochrony, takich jak obronność, bezpieczeństwo publiczne, ratownictwo, administracja rządowa i samorządowa,
-
ich naruszenie (np. usunięcie, zakłócenie przetwarzania) może prowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu instytucji publicznych lub stanowić