Art. 246. Wymuszanie zeznań lub wyjaśnień przez funkcjonariusza publicznego
Kodeks karny
Funkcjonariusz publiczny lub ten, który działając na jego polecenie w celu uzyskania określonych zeznań, wyjaśnień, informacji lub oświadczenia stosuje przemoc, groźbę bezprawną lub w inny sposób znęca się fizycznie lub psychicznie nad inną osobą,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
I. Część ogólna
Art. 246 k.k. penalizuje zachowanie funkcjonariusza publicznego lub osoby działającej na jego polecenie, które polega na stosowaniu przemocy, groźby bezprawnej lub znęcaniu się nad inną osobą w celu uzyskania określonych treści – zeznań, wyjaśnień, informacji lub oświadczenia. Przepis ten pełni funkcję gwarancyjną, chroniąc jednostkę przed nadużyciem władzy przez przedstawicieli organów publicznych oraz zabezpieczając rzetelność postępowania prowadzonego przez państwo. Ma charakter normy o podwójnym przedmiocie ochrony – zabezpiecza zarówno prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, jak i dobra osobiste jednostki, w szczególności jej godność, wolność i integralność cielesną.
Typ przestępstwa określony w art. 246 k.k. jest indywidualny – może go popełnić jedynie funkcjonariusz publiczny lub osoba działająca na jego polecenie. Przez funkcjonariusza należy rozumieć osobę spełniającą kryteria zawarte w art. 115 § 13 k.k., w tym m.in. funkcjonariuszy Policji, prokuratury, sądów czy służb specjalnych. Odpowiedzialność obejmuje także osoby niebędące funkcjonariuszami, jeżeli wykonują działania przymuszające w imieniu lub na zlecenie funkcjonariusza.
Art. 246 k.k. opisuje trzy formy czynności sprawczych: przemoc, groźbę bezprawną oraz znęcanie się fizyczne lub psychiczne. Wszystkie te zachowania muszą być podejmowane wyłącznie z zamiarem bezpośrednim – celem działania sprawcy musi być uzyskanie określonych danych słownych. Dla bytu przestępstwa nie jest wymagane osiągnięcie tego celu – wystarczy sam fakt podjęcia działań przymuszających w kierunku jego realizacji.
Komentowany przepis znajduje się w rozdziale XXV Kodeksu karnego, obejmującym przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, i stanowi jedną z głównych norm penalizujących tzw. tortury quasi-procesowe. Jego znaczenie wyraźnie wzrasta w kontekście zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej, zwłaszcza wynikających z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Konwencji ONZ przeciwko torturom.
II. Naruszenie zakazu dowodowego – związek z art. 171 § 5 i 7 k.p.k.
Art. 246 k.k., penalizując wymuszanie wypowiedzi przez funkcjonariuszy publicznych, koresponduje bezpośrednio z zasadą legalności dowodowej ujętą w art. 171 § 5 i 7 k.p.k. Przepisy te
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
