Wpis służebności gruntowej do księgi wieczystej

Wykluczone jest ustanowienie służebności obciążających poszczególne działki ewidencyjne wchodzące w skład nieruchomości gruntowej objętej jedną księgą wieczystą. Ustanowienie służebności w sposób przez prawo niedopuszczalny powinno być dostrzeżone z urzędu przez sąd drugiej instancji.

Postanowienie SN z dnia 11 czerwca 2015 r., V CSK 468/14

Standard: 46077 (pełna treść orzeczenia)

O ile dla ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego nabytego na podstawie czynności prawnej niezbędna jest forma aktu notarialnego i wpis o charakterze konstytutywnym (art. 245 § 1 k.c. w zw. z art. 158 k.c.), o tyle dla przeniesienia brak wprost wymogu formy, a wpis do księgi wieczystej dotyczy tylko prawa już ujawnionego w księdze wieczystej (art. 2451 k.c.).

Jeżeli podstawą ustanowienia była czynność prawna to kognicja sądu w postępowaniu o wpis obejmuje badanie czy prawo zostało ważnie ustanowione (por. postanowienie SN z dnia 30 czerwca 2011 r., III CSK 272/11). Niedopuszczalne jest badanie umowy w zakresie obejmującym zgodność z celem, o którym mowa w art. 285 § 2 k.c. (zwiększenie użyteczności) i odmowa dokonania z tej przyczyny wpisu w księdze (por. uchwała SN z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02).

Orzeczenie sądowe stwierdzające nabycie służebności zbliżonych do służebności przesyłu przez Skarb Państwa potwierdza nabycie pierwotne i ma charakter deklaratywny, zatem, dopóki nie zostaną ujawnione w księdze wieczystej, obrót nimi nie wymaga wpisu o charakterze konstytutywnym. 

Postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2014 r., IV CSK 252/13

Standard: 52977 (pełna treść orzeczenia)