Niedopuszczalność ustanowienia odrębnej własności lokalu w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 231 § 1 k.c.

Niedopuszczalne jest ustanowienie odrębnej własności lokalu w drodze orzeczenia sądu, wydanego na podstawie art. 231 § 1 k.c.

Art. 7 ust. 1 ustawy o własności lokali, przewiduje, że odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia sądu znoszącego współwłasność. W literaturze przedmiotu przyjmuje się - i z tym poglądem trzeba się zgodzić - że jest to wyliczenie wyczerpujące. Oznacza to, że inny sposób ustanowienia odrębnej własności lokalu nie wchodzi w rachubę. Tym samym należy wykluczyć dopuszczalność ustanowienia odrębnej własności lokalu w wyniku ewentualnego uwzględnienia przez sąd powództwa zmierzającego do realizacji roszczenia z art. 231 § 1 KC. Gdyby zatem nawet rzeczywiście przesłanki z art. 231 § 1 KC zostały spełnione, to i tak niemożliwe byłoby uwzględnienie żądania objętego pozwem.

Niezależnie od treści art. 7 ust. 1 ustawy o własności lokali, kwestią wątpliwą jest, czy tylko w świetle unormowania zawartego art. 231 § 1 KC współposiadacz, który dokonał zabudowy cudzego gruntu w okolicznościach wskazanych w hipotezie tego przepisu, może w ogóle realizować przysługujące mu roszczenie przez domaganie się ustanowienia odrębnej własności określonego lokalu. Dotychczas Sąd Najwyższy zagadnieniem tym się nie zajmował. W orzecznictwie tego Sądu zostało natomiast wyjaśnione, że samoistnemu posiadaczowi, który wraz z innymi osobami uczestniczył we wzniesieniu budynku przez wybudowanie jego części, może przysługiwać roszczenie z art. 231 § 1 KC o przeniesienie udziału odpowiedniej części nieruchomości (uchwała z dnia 13 lutego 1978 r., III CZP 101/77).

Wyrok SN z dnia 26 lipca 2000 r., I CKN 869/00

Standard: 16759 (pełna treść orzeczenia)