Wzmianka o wniosku, skardze, apelacji lub kasacji oraz ostrzeżenie w trybie art. 8 u.k.w.h.
Wpisy ostrzeżeń Wyłączenie działania rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych (art. 6 - 8 u.k.w.h.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie z art. 8 ustawy o księgach wieczystych i hipotece rękojmię wyłącza wzmianka o wniosku, o skardze na orzeczenie referendarza sądowego, o apelacji lub kasacji oraz ostrzeżenie dotyczące niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości.
Z art. 8 KWU wynika, że wyłączenie rękojmi wchodzi w rachubę jedynie w takim przypadku, kiedy może ona działać, a więc wtedy, gdy zachodzi niezgodność między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym (art. 5 KWU). Nie ma takiej niezgodności w razie rozporządzenia przez pozwanego nieruchomością w toku procesu o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przeniesienia na powoda własności nieruchomości w związku z odwołaną darowizną. Nadto we wskazanej sytuacji nie znalazłby też zastosowania art. 17 KWU, gdyż dotyczy on tylko praw osobistych i roszczeń przewidzianych w art. 16 KWU. Wartym rozważenia byłoby więc raczej w tym wypadku ujawnienie w księdze wieczystej zakazu rozporządzania przez osobę trzecią (pozwanego) nabytą nieruchomością.
Postanowienie SA w Krakowie z dnia 25 stycznia 2016 r., I ACz 32/16
Standard: 16873 (pełna treść orzeczenia)
Rękojmię wyłącza wzmianka o wniosku, który z uwagi na braki formalne podlega zwróceniu. Skutku tego nie wyłącza przepis art. 130 § 2 zd. 2 KPC .
W związku z treścią art. 8 KWU i celem zawartej w niej regulacji pojawia się problem, czy rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłącza wzmianka o jakimkolwiek wniosku, w tym także wniosku nieopłaconym, czy posiadającym inne braki formalne, z powodu których zostaje zwrócony lub wniosku niezasadnym, bo niedotyczącym żadnej z kwestii podlegającej ujawnieniu w księdze wieczystej, a wymienionej w art. 16 KWU, a więc wniosku podlegającym oddaleniu, czy też rękojmię wyłącza tylko wzmianka o takim wniosku, który podlega uwzględnieniu. Sama ustawa wątpliwości powyższej nie rozstrzyga. Nie definiuje też pojęcia „wzmianki". Czyni to kodeks postępowania cywilnego stanowiąc w art. 626[7] § 2, iż niezwłocznie po zarejestrowaniu wniosku o wpis w dzienniku ksiąg wieczystych (co z kolei winno nastąpić w dniu wpływu wniosku o wpis do sądu, o czym mowa w § 1) zaznacza się w odpowiednim dziale księgi wieczystej numer wniosku, co właśnie stanowi „wzmiankę" o wniosku.
Z regulacji powyższej wynika zatem, że wzmianka o wniosku o wpis do księgi wieczystej jest dokonywana niezwłocznie po wpłynięciu wniosku, a więc przed badaniem jego poprawności zarówno pod względem formalnym jak i merytorycznym.
Wzmianka winna być dokonana w stosunku do wszystkich wniosków, a więc także i tych, o których wiadomo, że z powodu braków formalnych będą zwrócone. Przemawia za tym także § 3 powyższego artykułu, zgodnie z którym wzmiankę o wniosku wykreśla się z urzędu, niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia o odmowie dokonania wpisu lub odrzuceniu wniosku albo o umorzeniu postępowania albo po uprawomocnieniu się zarządzenia o zwrocie wniosku.
Skoro art. 8 KWU nie uzależnia wyłączenia rękojmi publicznej wiary ksiąg wieczystych od dokonania wzmianek odnośnie tylko do takich wniosków o wpis, które okazały się uzasadnione, przyjąć należy, iż chodzi w nim o wzmianki o wszystkich wnioskach, a więc także tych podlegających zwrotowi lub oddaleniu jako niezasadnych. Konkluzja taka jest uzasadniona także celem zawartego w tym przepisie unormowania i funkcją wzmianki o wniosku.
W doktrynie prezentowany jest zgodny pogląd, iż wzmianka jest informacją o wszczętym lub toczącym się postępowaniu wieczystoksięgowym, którego zakończenie może doprowadzić do zmiany stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej, a tym samym ogranicza zaufanie do księgi wieczystej.
Nie ulega kwestii, iż od nabywców nieruchomości wymagać trzeba należytej staranności w rozumieniu art. 355 § 1 KC, której przejawem jest zapoznanie się z księgą wieczystą nieruchomości, co jest czynnością prostą, a zarazem oczywistą, elementarną (por. wyrok SN z dnia 17 września 2003 r., II CK 10/02). Pozwala ona na zapoznanie się także z wszelkimi odnotowanymi w niej wzmiankami o złożonych, a nierozpoznanych jeszcze wnioskach o wpis prawa lub roszczenia, czyli na uzyskanie informacji, iż odnośnie do danej nieruchomości ktoś inny zgłasza swe prawa. Ta właśnie wiedza jest podstawą do wyłączenia rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, o czym stanowi art. 8 KWU.
Skoro nabywca na podstawie wzmianki powziął wiadomość, iż osoba nie wpisana do księgi wieczystej wnosi o ujawnienie swych praw do nieruchomości, to - w przypadku gdy prawa tej osoby okażą się usprawiedliwione - uzasadnione jest twierdzenie, że nie może takiego nabywcy chronić rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych z art. 5 KWU. Poprzez wzmiankę uzyskał on bowiem informację stanowiąca w istocie ostrzeżenie, że w tym zakresie zaufanie do księgi wieczystej powinno być ograniczone. Rękojmia działa zaś dopóty, dopóki nabywca nie ma podstaw do jakichkolwiek wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem wpisu prawa w księdze wieczystej.
Wyrażane za doktryną, iż przepis art. 130 § 2 zd. 2 KPC określający skutek zwrócenia pisma procesowego, nie wyłącza skutku, jaki art. 8 KWU wiąże z wpisem wzmianki o wniosku w postaci wyłączenia rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Wzmianka o wniosku wywołuje taki skutek od momentu jej dokonania do chwili wykreślenia, co w przypadku wniosku dotkniętego brakami lub niezasadnego następuje z momentem uprawomocnienia się orzeczenia o jego zwróceniu lub oddaleniu (art. 626[7] § 3 KPC). Skutek ten - jak wyżej podniesiono - nie jest uzależniony od tego, czy wniosek okazał się poprawny formalnie i zasadny merytorycznie. Nabywca wszak nie jest ani obowiązany ani uprawniony do oceny wniosku, o którym wzmiankę uczyniono w księdze wieczystej. Wzmianka o wniosku wymaga od niego tylko ostrożności i ograniczonego zaufania do wpisu prawa w księdze wieczystej i liczenia się z tym, że jeżeli wniosek okaże się zasadny, nie będzie chroniła go rękojmia.
Wyrok SN z dnia 25 listopada 2009 r., II CSK 229/09
Standard: 16874 (pełna treść orzeczenia)