Odpowiedzialność profesjonalnego pełnomocnika za naruszenie dóbr osobistych

Zgodnie z teorią obiektywnego naruszenia dobra osobistego, ocena czy w okolicznościach faktycznych wskazanych przez poszkodowanego doszło do naruszenia dobra osobistego, czy nie, nie jest dokonywana wg subiektywnej oceny poszkodowanego, lecz na podstawie kryteriów obiektywnych, uwzględniających społeczną miarę i ocenę rozsądnego, uczciwie myślącego człowieka. W świetle takich właśnie kryteriów nie sposób uznać, że wykonanie przez pozwanego jego obowiązków pełnomocnika powoda z urzędu bez osobistego kontaktu z powodem naruszyło godność J. J. Ocena, czy zachodzą podstawy do sporządzenia skargi kasacyjnej dokonywana jest przez fachowego pełnomocnika strony w kontekście podstaw, na których skarga taka może być oparta zgodnie z dyspozycją art. 398 § 1 KPC.

Wydanie opinii w przedmiocie istnienia lub nieistnienia podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej następuje zatem w oparciu o ściśle prawną, fachową ocenę, dlatego z mocy art. 87 § 1 KPC skarga musi być w imieniu strony sporządzona tylko przez radcę prawnego lub adwokata. W tych okolicznościach, jeśli pozwany nie widział potrzeby osobistego kontaktu z powodem, nie można -oceniając sprawę obiektywnie- uznać tego za uwłaczające godności powoda; subiektywne odczucie powoda jest irrelewantne.

Podzielić należy także pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 stycznia 2015 r. I ACA 1489/14, że nie można nadużywać instrumentów prawnych właściwych ochronie dóbr osobistych dla przypadków dotyczących wyłącznie subiektywnych przeżyć samego powoda. Taki sposób postępowania prowadziłby bowiem do niedopuszczalnego deprecjonowania samego przedmiotu ochrony, naruszając jednocześnie zasadę minima non curat pretor.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 6 listopada 2015 r., I ACa 610/15

Standard: 16310 (pełna treść orzeczenia)

W ramach oceny naruszenia dóbr należy uwzględniać kontekst, w których użyto kwestionowane zwroty albowiem w pewnej sytuacji, wyrażenia mogą być odebrane jako obraźliwe czy dyskredytujące a w innym kontekście nie. Przy ocenie, rzeczowości obrony interesów klienta ocenia się określoną wypowiedź adwokata, w kontekście charakteru sprawy, który w znacznym stopniu determinuje celowość i potrzebę danej wypowiedzi. Wypowiedź dotycząca cech charakteru czy osobowości strony w procesie, zazwyczaj całkowicie zbędna lub wręcz niedopuszczalna w typowej sprawie majątkowej, może być potrzebna i znacząca por. Wyrok SN z dnia 30 maja 2014 r., sygn. akt III CSK 179/13 i Wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2006 r., sygn. akt IV CSK 2/06 OSNC rok 2007, nr 2, poz. 30, Biul.SN rok 2006, nr 8, poz. 13, M.Prawn. rok 2007, nr 11, poz. 617).

Wprawdzie wypowiedzi o charakterze recenzji, zawierające nawet bardzo krytyczne oceny, nie mogą być zwalczane w sposób przewidziany w art. 23 i 24 k.c., w tym jednak przypadku już sam sugerowanie choroby psychicznej i pieniactwa w powszechnym odczuciu, jako dotykające tak delikatnej sfery przeżyć psychicznych, naruszało godność powódki. Ciężar dowodu braku bezprawności działania spoczywa jednak na osobie, której zarzucono naruszenie dobra osobistego. To pozwany więc musi wykazać, że był uprawniony do stawiania tez, lecz wskazanego domniemania nie obalił. Pozwanemu można więc postawić zarzut niedołożeniu należytej staranności przy formułowaniu wniosków i oświadczeń procesowych. Nawet więc jeżeli jego głównym celem była ochrona oskarżonej to jednak nie musiało to być równoznaczne z deprecjonowaniem oskarżycielki.

Wyrok SA w Krakowie z dnia 23 kwietnia 2015 r., I ACa 186/15

Standard: 16312