Związanie sądu treścią żądania sformułowanego na podstawie art. 10 u.k.w.h.

W sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, sąd jest związany żądaniem pozwu (zob. uchwała (7) SN z dnia 18 maja 2010 r., III CZP 134/09), jednakże nie oznacza to, iż sąd nie może uwzględnić powództwa w mniejszym zakresie (por. wyrok SN z dnia 3 lipca 2015 r., IV CSK 236/15).

Wyrok SN z dnia 7 marca 2017 r., II CSK 248/16

Standard: 29890 (pełna treść orzeczenia)

Żądanie pozwu w sprawie o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym powinno być skonkretyzowane tak jednoznacznie i precyzyjnie, aby mogło być przeniesione w zasadzie bez zmian, w postaci gotowej do sentencji orzeczenia oraz, że w sprawie roszczenia dochodzonego na podstawie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece sąd jest nim związany (por. m.in. uchwała (7)  SN z dnia 18 maja 2010 r., III CZP 134/09, uchwała SN z dnia 28 sierpnia 2008 r., III CZP 76/08, wyrok SN z dnia 21 marca 2001 r., III CKN 1214/98, wyroki z dnia 27 września 2012 r., III CSK 149/12, z dnia 5 kwietnia 2013 r., III CSK 236/12, z dnia 9 października 2013 r., V CSK 450/12).

Sąd Najwyższy odwoływał się, w uzasadnieniu tego poglądu, do procesowej zasady dyspozycyjności i autonomii praw prywatnych, obejmujących swobodę dysponowania uprawnieniami o charakterze procesowym oraz zasady szczegółowości żądania.

W okolicznościach sprawy, wobec jednoznacznego stanu ksiąg wieczystych wskazujących udziały pozwanego we współwłasności oraz treści czynności prawnych stanowiących podstawy dokonanego i żądanego wpisu nie zachodziła żadna wątpliwość co do tego, jakie prawo i w jakim zakresie powinno być wpisane na rzecz powódki. Uściślenie wysokości udziałów w sentencji wyroku nie można więc zakwalifikować jako naruszenia zasady skargowości, z której wynika związanie żądaniem pozwu (art. 321 § 1 KPC).

Wyrok SN z dnia 28 lutego 2017 r., I CSK 127/16

Standard: 16867 (pełna treść orzeczenia)

Kwestia związania sądu żądaniem pozwu w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie była postrzegana jednolicie w judykaturze i doktrynie. W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2010 r., III CZP 134/09 wyjaśnione ostatecznie zostało, że w sytuacji, w której żądanie pozwu nie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu, sąd nie może orzec ponad żądanie, co oznacza konieczność oddalenia tak sformułowanego powództwa. Trafnie zatem orzekające w sprawie Sądy uznały, że nie ma możliwości uwzględnienia żądania, skoro rzeczywisty stan prawny jest inny, niż w tym żądaniu określono.

Wyrok SN z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 473/10

Standard: 28731 (pełna treść orzeczenia)