Droga sądowa w sprawach o opróżnienie lokalu w hotelu pracowniczym

Zakwaterowanie w lokalach położonych w hotelach pracowniczych następuje wprawdzie na podstawie szczególnego tytułu, jakim jest skierowanie pracownika przez zakład pracy, w którym jest on zatrudniony (por. § 4 ust. 2 cyt. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 20 lipca 1988 r. w sprawie zasad zajmowania i opróżniania lokali położonych w hotelach pracowniczych - Dz. U. Nr 30, poz. 211 w brzmieniu nadanym temu rozporządzeniu nowelą z dnia 16 sierpnia 1989 r. - Dz. U. Nr 49, poz. 281), jednakże w orzecznictwie przyjmuje się, iż skierowanie to jest ofertą zakładu do zawarcia z pracownikiem umowy najmu na warunkach w nim określonych, a nie decyzją administracyjną (por. uzasadnienie III CZP 59/86). Jeżeli zatem pracownik w lokalu takim, zgodnie ze skierowaniem (ofertą), zamieszka, należy uznać, że przystąpił on do wykonania umowy najmu. Dochodzi wówczas do zawarcia między zakładem pracy a wymienionym pracownikiem umowy najmu w rozumieniu art. 659 § 1 k.c. w związku z art. 69 k.c. i art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - prawo lokalowe.

Sprawy związane z zajmowaniem lokali położonych w hotelach pracowniczych mają charakter spraw cywilnych. Do rozpoznawania takich spraw (cywilnych) powołane są sądy powszechne w trybie określonym w kodeksie postępowania cywilnego (art. 2 § 1 k.p.c.), z wyłączeniem jedynie spraw, które zostały wyraźnie przekazane do właściwości innych organów (art. 2 § 3 k.p.c.). Brak jest jednak takich przepisów, które by wyłączały dopuszczalność drogi sądowej w omawianych sprawach w fazie rozpoznawczej. W przytoczonym rozporządzeniu Ministra Pracy i Spraw Socjalnych ustawodawca nie wskazał żadnego organu, który mógłby ustalić, czy zakład pracy zasadnie stwierdził, że pracownik utracił prawo do dalszego zakwaterowania w hotelu pracowniczym, a w konsekwencji, iż może on domagać się eksmisji pracownika z zajmowanego przez niego lokalu (por. § 11 ust. 2 cyt. Rozporządzenia).

Podstawą żądania opróżnienia mieszkania zakładowego przez pracownika, który utracił prawo do jego zajmowania, jest orzeczenie sądu, a tylko wykonanie takiego orzeczenia, identycznie jak w sprawach o opróżnienie lokalu położonego w hotelu pracowniczym, następuje w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji (por. art. 64 ust. 1 prawa lokalowego).

Brak jest podstaw do przyjęcia, by zakład pracy mógł sam wydać w omawianych sprawach decyzję, która mogłaby następnie stanowić tytuł wykonawczy. Po nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego ustawą z dnia 24 maja 1990 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 201) możliwość wydawania przez zakłady pracy decyzji administracyjnych, podlegających temu kodeksowi, została w ogóle wyłączona (por. art. 1, 2 i 17 k.p.a.).

Uchwała SN z dnia 3 kwietnia 1992 r., III CZP 26/92

Standard: 15363 (pełna treść orzeczenia)