Powództwo o ustalenie nabycia własności nieruchomości na innej niż wymieniona w akcie notarialnym

W wypadku omyłkowego oznaczenia nieruchomości w umowie sprzedaży nabywca może domagać się wyjaśnienia przez sąd rzeczywistej woli kontrahentów w drodze powództwa o ustalenie stosunku prawnego (art. 189 k.p.c.).

Powód pragnie uzyskania orzeczenia ustalającego, że jest właścicielem innej nieruchomości niż wymieniona w umowie notarialnej, która była przedmiotem negocjacji i przedmiotem woli zbycia i woli nabycia. Temu celowi nie może służyć powództwo oparte na przepisie art. 84 k.c., gdyż orzeczenie sądowe kontrolujące zasadność uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli może prowadzić do ustalenia nieważności czynności prawnej, lecz nie do równoczesnego ustalenia ważnego dokonania czynności o innej treści, jak to może mieć miejsce w przypadku pozorności.

Powód ma interes prawny w szczególnym ustaleniu wszystkich elementów umowy, gdyż jego prawa do nabytej i posiadanej nieruchomości mogą być zagrożone. Zgodnie bowiem z treścią aktu notarialnego powód posiada działkę należącą formalnie do osób trzecich jako następców zbywcy. W tym zagrożeniu uwidacznia się interes prawny nabywcy, czyli powoda.

Uchwała SN z dnia 8 marca 1986 r., III CZP 10/86

Standard: 15359 (pełna treść orzeczenia)