Brak w wyroku dyspozycji co do sposobu przywrócenia posiadania a bieg postępowania egzekucyjnego

Niezamieszczenie w wyroku dyspozycji co do sposobu przywrócenia stanu posiadania nie upoważnia komornika do odmowy wszczęcia przeciwko dłużnikowi egzekucji.

Komornik powinien podjąć czynności egzekucyjne i ustalić w ich toku, jaki był stan rzeczy przed zakłóceniem i po zakłóceniu. Jeśli strony złożą do protokołu czynności wykonawczych zgodne w tym przedmiocie oświadczenia, nie będzie przeszkód w wykonaniu orzeczenia, zwłaszcza gdy dłużnik mimo ogólnego sformułowania wyroku wykaże gotowość jego wykonania, które w pełni zaspokoi roszczenie wierzyciela. Jeśli komornik napotka przeszkody w swoich czynnościach, zwłaszcza gdy dłużnik powoła się na zarzut dotyczący pominięcia przez Sąd rozstrzygnięcia co do zakresu i sposobu przywrócenia stanu poprzedniego, wątpliwości w tym przedmiocie mogą być rozstrzygnięte w różny sposób.

Pominięcie określenia sposobu, a więc czynności, jakie są niezbędne do wykonania orzeczenia o rozstrzygniętym zakresie, mogą czynić wyrok niewykonalnym; gdyż nie zawiera niezbędnych określeń do jego wykonania. Jeśli więc sposób realizacji udzielonej ochrony wiąże się z jej zakresem, wadliwość wyroku pomijająca sposób poszukiwanej ochrony może być usunięta w drodze uzupełnienia. Należy jednak mieć na uwadze, że korzystanie z tego środka jest ograniczone terminem i rzadko może się zdarzyć możliwość z jego skorzystania, gdy brak w wyroku określenia sposobu zakresu przywrócenia naruszonego posiadania okaże się przeszkodą, dopiero przy podjęciu czynności wykonawczych, które następują w późniejszym terminie niż w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia bądź doręczenia wyroku. Dlatego po wszczęciu egzekucji nie będzie możliwe uzupełnienie wyroku w drodze tego środka.

Wątpliwości w rozważanym przedmiocie mogą być rozstrzygnięte w drodze wykładni (art. 325 k.p.c.). Bezsporne jest w piśmiennictwie i praktyce, że uprawnionym do składania wniosków o wykładnię wyroku, oprócz stron procesu i prokuratora jest także organ egzekucyjny, którym jest komornik. Dopiero oddalenie wniosku w przedmiocie wykładni, na przykład z powodu braku materiału dowodowego, pozwalającego na wyjaśnienie wątpliwości co do treści wyroku, uzasadniałoby odmowę komornika wszczęcia egzekucji na podstawie tytułu egzekucyjnego, nie określającego w pełni uprawnień wierzyciela i obowiązków dłużnika.

Jeśli komornik w takim wypadku odmawia wszczęcia egzekucji i zwraca wierzycielowi tytuł egzekucyjny, sąd w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi na czynności komornika może wydać zarządzenie o złożeniu przez komornika wniosku do sądu orzekającego o dokonanie wykładni wyroku w celu wyjaśnienia wątpliwości co do jego treści.

Uchwała SN (7) z dnia 20 września 1988 r., III CZP 37/88

Standard: 15017 (pełna treść orzeczenia)