Ochrona posiadania związana z miejscem oddanym przez zarząd cmentarza na grób

Posiadacz rodzinnego grobu murowanego, korzystający przy chowaniu zmarłych z przestrzeni nad sąsiednim grobem ziemnym, którego posiadacz w granicach powierzchni tego grobu zbudował grób murowany, co uniemożliwia chowanie zwłok w grobie rodzinnym bez jego przebudowy, nie ma roszczenia o przywrócenie posiadania przez nakazanie rozebrania grobu.

Osobie, która mimo upływu terminu oznaczonego w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 1972 r. Nr 47, poz. 298) nie dopełnia warunków z ust. 2 tego artykułu, nie przysługuje roszczenie o przywrócenie posiadania miejsca oddanego przez zarząd cmentarza z przeznaczeniem na grób, chociażby nadal stale odwiedzała grób i utrzymywała go w należytym stanie.

Uchwała SN z dnia 29 marca 1977 r., III CZP 17/77

Standard: 15014

Roszczenie o przywrócenie posiadania miejsca oddanego przez zarząd cmentarza z przeznaczeniem na grób podlega rozpoznaniu w drodze sądowej.

W następstwie umowy, mocą której zarząd cmentarza oddaje zainteresowanej osobie miejsce na grób, powstaje swoisty stosunek cywilnoprawny. W ramach tego stosunku osoba ta uzyskuje nie tylko prawo do pochowania zmarłego, ale także - zgodnie z powszechnym zwyczajem - szereg uprawnień o charakterze trwałym, takich jak prawo wzniesienia nagrobka i jego przekształcenia, prawo do stałego odwiedzania grobu, stałego jego utrzymywania w należytym stanie, prawo wykonywania zmian o charakterze dekoracyjnym itp. Zespół powyższych uprawnień polega niewątpliwie na wykonywaniu swoistego władztwa faktycznego nad grobem, przy czym władztwo to odpowiada treści określonego prawa cywilnego. Jeżeli zaś tak, to stan faktyczny odpowiadający temu władztwu stanowi posiadanie w rozumieniu art. 336 k.c. - oczywiście posiadanie zależne. Podkreślona przez Sąd Wojewódzki okoliczność, że osoba, której przysługuje powyższe prawo do grobu, odwiedza nieraz grób tylko sporadycznie, ocenie tej nie przeczy, dla istnienia bowiem posiadania nie jest konieczne faktyczne wykonywanie władztwa nad rzeczą, wystarcza sama możność takiego wykonywania. Wobec braku przepisu, który by co do tego posiadania przewidywał uregulowanie specjalne, jest ono chronione w drodze roszczeń posesoryjnych na ogólnych zasadach, w świetle bowiem przepisów kodeksu cywilnego ochronie podlega każde posiadanie niezależnie od jego rodzaju i cech szczególnych.

Uchwała SN z dnia 7 grudnia 1970 r., III CZP 75/70

Standard: 15012 (pełna treść orzeczenia)