Przepadek rzeczy lub ich wartości pochodzących z kradzieży i sprzedanych paserowi (art. 412 k.c.)

Pochodzące z kradzieży i sprzedane paserowi rzeczy ani ich wartość nie podlegają przepadkowi na podstawie art. 412 k.c. W wypadku kolejnego zbywania przez paserów rzeczy pochodzących z kradzieży przepadkowi z art. 412 k.c. podlega świadczenie z każdej transakcji, otrzymane przez pasera za zbywane rzeczy.

Fakt dokonania kradzieży nie uzasadnia stosowania art. 412 k.c. wobec braku elementu świadczenia. W razie sprzedaży rzeczy pochodzącej z kradzieży występują dwa świadczenia. Jedno obejmuje wydanie skradzionego przedmiotu, drugie - zapłatę ceny. Jednakże jeśli chodzi o wydanie rzeczy, to obejmuje ono tylko przeniesienie posiadania, paser bowiem, mając świadomość pochodzenia rzeczy z przestępstwa, nie nabywa prawa własności. Ponieważ posiadanie nie jest prawem, przepadek z art. 412 k.c. nie ma zastosowania. Zresztą przepadek godziłby przede wszystkim w prawa poszkodowanego, pozbawiając go możności odzyskania rzeczy, na której miejsce w razie niemożności zwrotu, jak już powiedziano, wchodzi odszkodowanie obejmujące jej wartość. Zobowiązany zaś do naprawienia szkody przede wszystkim przez zwrot rzeczy jest m.in. również paser. Przepadkowi ulega natomiast cena sprzedażna uiszczona przez pasera sprzedawcy, którym może być sprawca kradzieży bądź też paser, gdy rzecz pochodząca z kradzieży jest przedmiotem kolejnego zbycia.

Uchwała SN z dnia 2 marca 1973 r., III CZP 41/72

Standard: 14187 (pełna treść orzeczenia)