Regres z tytułu wypadku przy pracy

W sytuacji, gdy wypadek przy pracy był jednocześnie wypadkiem powodującym szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego, objętą ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy i kierowców tych pojazdów na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 1989 r. w sprawie ubezpieczeń ustawowych komunikacyjnych (Dz. U. Nr 18, poz. 100 ze zm.), zakładowi pracy, który wypłacił poszkodowanemu jednorazowe odszkodowanie stosownie do art. 9 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach przysługujących z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jedn. tekst: Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.), nie przysługuje roszczenie do zakładu ubezpieczeń o zwrot równowartości spełnionego świadczenia.

Przyjęcie dopuszczalności regresu oznaczałoby, że zakład ubezpieczeń - wobec braku możliwości zaliczenia na poczet odszkodowania należnego na podstawie ubezpieczenia komunikacyjnego odszkodowania wypłaconego przez zakład pracy stosownie do ustawy wypadkowej - poza obowiązkiem zapłacenia należnego od niego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia komunikacyjnego, obciążony zostanie obowiązkiem dodatkowego świadczenia (mimo, że obowiązek ten nie znajduje wyraźnej podstawy w przepisach). Natomiast w sytuacji, gdy zakład pracy nie zawinił wyrządzenia szkody, a została ona spowodowana z winy innej osoby, za którą zakład pracy nie ponosi odpowiedzialności, uznanie, że nie może on dochodzić od zakładu ubezpieczeń, który ubezpieczył odpowiedzialność cywilną sprawcy szkody, wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, byłoby równoznaczne z przyjęciem, iż zakład pracy nie może dochodzić od sprawcy szkody zwrotu wypłaconego przez siebie odszkodowania. Takiemu rozwiązaniu można by postawić zarzut, że kłóci się z poczuciem sprawiedliwości (które zresztą znalazło wyraz w obowiązującym prawie, por. np. art. 441 § 3 k.c.). Jego akceptację umożliwia jednak fakt, iż odszkodowanie przewidziane w ustawie wypadkowej, należne od zakładu pracy i odszkodowanie, należne na podstawie prawa cywilnego od zakładu ubezpieczeń, mają różny charakter i spełniają odmienne funkcje.

Uchwała SN (7) z dnia 25 marca 1994 r., III CZP 5/94

Standard: 13979 (pełna treść orzeczenia)

Uspołeczniony zakład pracy, który wypłacił swemu pracownikowi lub członkom jego rodziny odszkodowanie pieniężne z tytułu wypadku przy pracy (art. 9-14 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - Dz. U. Nr 20, poz. 105), może dochodzić od osoby trzeciej, będącej sprawcą czynu powodującego konieczność tego świadczenia, zwrotu wypłaconego im odszkodowania (art. 441 § 3 k.c.).

Wypadek przy pracy - jako zdarzenie wyrządzające szkodę - stanowi delikt prawa pracy. Przemawia to za aprobatą poglądu, że zakład pracy może dochodzić roszczenia o zwrot jednorazowego odszkodowania od sprawcy wypadku przy pracy będącego osobą trzecią na podstawie art. 441 k.c., stosowanego tu w drodze analogii.

Uchwała SN z dnia 15 listopada 1983 r., III CZP 53/83

Standard: 13977