Zasada równości w stosunkach pracy i z zakresu ubezpieczeń społecznych

O ile w stosunkach pracy zakres dopuszczalnego zróżnicowania praw i obowiązków pracowniczych jest szerszy i dopuszczalne jest zróżnicowanie oparte o wspomniane wyżej kryterium charakteru i statusu prawnego pracodawcy, o tyle - zdaniem Trybunału Konstytucyjnego - w dziedzinie prawa ubezpieczeń społecznych kryterium takie uznać należy za zasadniczo wykluczone. Stosunki prawne w dziedzinie ubezpieczeń społecznych wiążą bowiem osoby fizyczne i właściwe władze publiczne, które wykonują swoje ustawowe obowiązki w tej dziedzinie, pracodawcy - choć mają pewne obowiązki o charakterze »refleksowym« w tej dziedzinie - nie są stronami stosunku ubezpieczeniowego w sferze ubezpieczeń społecznych. A zatem ich status nie powinien oddziaływać na tę sferę praw jednostki" - podkreślił Trybunał.

Wyrok TK z dnia 23 kwietnia 2009 r., K 65/07, OTK-A 2009/4/53, Dz.U.2009/67/572

Standard: 1752 (pełna treść orzeczenia)

Prawo do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego stanowi, zgodnie z przywołanym wcześniej art. 67 ust. 1 Konstytucji, powszechne prawo obywatelskie. Nie oznacza to oczywiście, że każdy obywatel uzyskuje wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego "automatycznie" prawo do świadczeń finansowych ze strony odpowiednich władz publicznych, niemniej jednak warunki nabywania prawa do takich świadczeń winny być zasadniczo równe dla wszystkich obywateli. O ile zatem w stosunkach pracy zakres dopuszczalnego zróżnicowania praw i obowiązków pracowniczych jest szerszy i dopuszczalne jest zróżnicowanie oparte o wspomniane wyżej kryterium charakteru i statusu prawnego pracodawcy, o tyle - zdaniem Trybunału Konstytucyjnego - w dziedzinie prawa ubezpieczeń społecznych kryterium takie uznać należy za zasadniczo wykluczone. Stosunki prawne w dziedzinie ubezpieczeń społecznych wiążą bowiem osoby fizyczne i właściwe władze publiczne, które wykonują swoje ustawowe obowiązki w tej dziedzinie, pracodawcy - choć mają pewne obowiązki o charakterze "refleksowym" w tej dziedzinie - nie są stronami stosunku ubezpieczeniowego w sferze ubezpieczeń społecznych. A zatem ich status nie powinien oddziaływać na tę sferę praw jednostki.

Wyrok TK z dnia 8 września 2005 r., P 17/04, OTK-A 2005/8/90, Dz.U.2005/181/1526

Standard: 1751 (pełna treść orzeczenia)