Odpowiednie zastosowanie prawa prasowego do naruszeń prawa za pomocą innych niż prasa środków przekazu (art. 54b Pr.Pras.)

Przy ocenie, czy w odniesieniu do publikacji, o której mowa w art. 54b ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 25 ze zm.), zawierającej dane osobowe świadka w postępowaniu przygotowawczym lub sądowym, występują okoliczności wyłączające bezprawność naruszenia jego dobra osobistego w postaci prywatności, należy uwzględniać odpowiednio art. 13 ust. 2 tej ustawy.

Zgodnie z art. 54b Pr.pras., przepisy o odpowiedzialności prawnej i postępowaniu w sprawach prasowych stosuje się odpowiednio do naruszeń prawa związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą innych niż prasa środków przeznaczonych do rozpowszechniania, niezależnie od techniki przekazu, w szczególności publikacji nieperiodycznych oraz innych wytworów druku, wizji i fonii. Niewątpliwie przepis ten odsyła więc do przepisów Prawa Prasowego zawartych w rozdziale 7, zatytułowanym "Odpowiedzialność prawna", i rozdziale 8, zatytułowanym "Postępowanie w sprawach prasowych". Odesłanie do rozdziału dotyczącego odpowiedzialności prawnej oznacza, że także do publikacji, o której mowa w art. 54b Pr.pras., ma zastosowanie art. 37, przewidujący, że do odpowiedzialności za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego stosuje się zasady ogólne, chyba że ustawa stanowi inaczej. Przepis ten określa relację przepisów Prawa prasowego i przepisów kodeksu cywilnego, która oparta jest na kumulatywnym zbiegu przepisów (por. wyrok SN z dnia 8 lutego 1990 r., II CR 1303/89). Do osoby zainteresowanej należy wybór roszczenia, z którym wystąpi. Przepis ten odsyła więc do przepisów kodeksu cywilnego lub kodeksu karnego, określających zasady odpowiedzialności za naruszenia prawa w odniesieniu do publikacji nieperiodycznych związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą innych niż prasa środków przeznaczonych do rozpowszechniania.

Przepis art. 54b w związku z art. 37 Pr.pras. odsyła również do tych przepisów Prawa prasowego, które przewidują własne sankcje, a tym samym określają zasady odpowiedzialności w sposób szczególny wobec przepisów prawa cywilnego i karnego.

Artykuł 13 ust. 2 Pr.pras. nie zawiera przepisu określającego zasady odpowiedzialności prawnej oraz sankcji za jego naruszenie; określa on jedynie zakazane działanie. Konsekwencją naruszenia normy w nim zawartej - adresowanej do dziennikarzy - jest uznanie danego działania za bezprawne, co ma znaczenie dla zastosowania odpowiednich sankcji przewidzianych w przepisach prawa cywilnego (o ochronie dóbr osobistych), czy w prawie karnym (por. art. 241 § 1 k.k.).

Do publikacji wymienionych w art. 54b Pr.pras. ma zastosowanie art. 49, zamieszczony w rozdziale 7 Prawa prasowego, według którego, kto narusza art. 14 podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Artykuł 14 ust. 6 Pr.pras., podobnie jak art. 13 ust. 2, jest skierowany do dziennikarzy i zakazuje publikowania bez zgody osoby zainteresowanej informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby. Przyczyną wprowadzenia zakazu przewidzianego w art. 14 ust. 6 Pr.pras. był wzgląd na prawo do ochrony życia prywatnego gwarantowanego w art. 47 Konstytucji, natomiast regulacja zawarta w art. 13 ust. 2 Pr. pras. jest traktowana jako ograniczająca wolność prasy gwarantowaną w art. 54 ust. 1 Konstytucji.

Wyrok SN z dnia 28 października 2016 r., I CSK 695/15

Standard: 13267 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Dyspozycja art. 54b prawa prasowego może stać się podstawą odpowiedzialności osób zamieszczających w internecie materiały naruszające dobra osobiste.

Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2014 r., I CSK 532/13

Standard: 49092 (pełna treść orzeczenia)