Odwołanie testamentu notarialnego przez zniszczenie jego wypisu (art. 946 k.c.)
Sposoby odwołania testamentu (art. 946 k.c.) Testament notarialny (art. 950 k.c.)
Odwołanie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego może nastąpić przez świadome zniszczenie przez spadkodawcę wypisu tego aktu (art. 946 k.c.).
Zgodnie z art. 109 pr. not. wypis testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego ma moc oryginału (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 1972 r., I CR 403/72). Można zatem przyjąć, że odwołanie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego może nastąpić przez świadome zniszczenie przez spadkodawcę wypisu aktu notarialnego zawierającego testament. Za takim poglądem przemawia brak w treści art. 946 k.c. ograniczeń wskazanego w nim sposobu odwołania testamentu do określnych jedynie form testamentu.
Przedstawiona wykładnia realizuje przy tym kluczową na gruncie prawa spadkowego zasadę swobody testowania obejmującą także odwołanie testamentu, nakazującą taką wykładnię przepisów, która w maksymalnym stopniu pozwoli spełnić wolę spadkodawcy (art. 948 § 1 k.c.).
Przedmiotem, do którego odnosi się oświadczenie o odwołaniu testamentu jest czynność prawna zawierająca rozrządzenie spadkowe, a nie dokument, w którym jest ono zapisane. Oświadczenie to uzewnętrznia się jedynie przez skierowanie działań spadkodawcy o których jest mowa w art. 946 k.c. do dokumentu zawierającego testament.
Do wyrażenia woli odwołania testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego przez podjęcie działań opisanych w art. 946 k.c. nie jest więc konieczne skierowanie ich w stosunku do wszystkich wypisów tego aktu, z których każdy ma moc oryginał dokumentu, wystarczy ich podjęcie w stosunku do co najmniej jednego wypisu.
Postanowienie SN z dnia 6 sierpnia 2015 r., V CSK 635/14
Standard: 13019 (pełna treść orzeczenia)
Specyfika testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego nie pozwala na jego odwołanie poprzez zniszczenie wypisu aktu notarialnego zawierającego testament. W ocenie Sądu Okręgowego niedostępność dla spadkodawcy oryginału dokumentu zawierającego testament nie pozwala na odwołanie takiego testamentu poprzez zniszczenie samego tylko wypisu. Należy bowiem przychylić się do takiej wykładni art. 946 k.c., która ogranicza możliwość odwołania testamentu poprzez działania skierowane przeciwko dokumentowi inkorporującemu rozrządzenia ostatniej woli spadkodawcy tylko do tych przypadków, w których tego rodzaju dokument pozostaje w dyspozycji spadkodawcy, a działania spadkodawcy są skierowane przeciwko oryginałowi tego dokumentu.
Postanowienie SO w Siedlcach z dnia 10 marca 2015 r., V Ca 63/15
Standard: 58015 (pełna treść orzeczenia)