Zapis windykacyjny
Zapis windykacyjny (art. 981[1] k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zapisobierca windykacyjny nabywa w drodze zapisu windykacyjnego nieruchomość w stanie istniejącym w chwili otwarcia spadku, a zatem w kształcie, wartości i o takim przeznaczeniu, jakie nieruchomość ta posiada w chwili otwarcia spadku.
Najistotniejszą cechą konstrukcyjną zapisu windykacyjnego jest nabycie przez zapisobiercę windykacyjnego, w drodze sukcesji syngularnej, z mocy samej ustawy, z chwilą otwarcia spadku, zapisanego mu przedmiotu, co odróżnia ten zapis od zapisu zwykłego. Zapis zwykły, powstaje, zgodnie z art. 968 § 1 k.c., na podstawie rozrządzenia testamentowego spadkodawcy zobowiązującego spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.
Nie ma podstaw do przyjęcia, że nabycie nieruchomości w drodze zapisu windykacyjnego, obejmującego wyłącznie tę nieruchomość (art. 981[1] § 1 pkt 1 k.c.) pociąga za sobą przejście na zapisobiercę przewidzianego w art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (jedn. tekst: Dz. U. z 2023 r., poz. 977) uprawnienia odszkodowawczego, powstałego na rzecz zapisodawcy, będącego właścicielem nieruchomości w dniu wejścia w życie nowego planu zagospodarowania przestrzennego, kilka lat przed otwarciem spadku.
Wyrok SN z dnia 19 grudnia 2023 r., II CSKP 1168/22
Standard: 81129 (pełna treść orzeczenia)
Stosownie do treści art. 981 [1] § 1 kc w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny). Zapis windykacyjny został skonstruowany jako instytucja alternatywna w stosunku do dziedziczenia. Ustanowienie w testamencie spadkobierców nie pozwala spadkodawcy na przesądzenie o tym, jakie konkretnie przedmioty przypadną poszczególnym spadkobiercom, może on jedynie określić wielkość korzyści przypadających spadkobiercom ze spadku (wielkość udziału w całym spadku).
Zapis windykacyjny pozwala testatorowi na uczynienie ściśle określonych przysporzeń na rzecz wskazanych osób, a więc następstwo prawne po osobie zmarłej zostaje ukształtowane zgodnie z wolą testatora. Zapisobierca windykacyjny otrzyma zawsze i wyłącznie przedmiot wskazany w testamencie. Tym samym instytucja zapisu windykacyjnego daje osobie fizycznej możliwość decydowania, po jej śmierci, o losach poszczególnych przedmiotów spadkowych .
Wwymogi ważnego ustanowienia zapisu windykacyjnego są dwojakie. Pierwszym z nich jest umieszczenie go w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego, drugim – uczynienie przedmiotem zapisu windykacyjnego przedmiotu wskazanego w art. 981 [1] § 2 k.c.
W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r., III CZP 46/12, OSNC 2013/3/29 jednoznacznie stwierdzono, iż zapisem windykacyjnym mogą być objęte przedmioty majątkowe wymienione w art. 981 [1] § 2 k.c. należące do majątku wspólnego małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej.
Postanowienie SR w Słupsku z dnia 21 marca 2017 r., I Ns 1316/16
Standard: 10803 (pełna treść orzeczenia)