Zapis jako ułamek wartości udziału spadkowego

Zagadnienie: czy określony ułamkowo udział w majątku spadkowym, a ściślej – świadczenie polegające na przeniesieniu określonego ułamkiem udziału w majątku spadkowym, może być w ogóle przedmiotem zapisu, nasuwa się w szczególności w związku z tym, że prawo cywilne tylko w niektórych ustawowo określonych sytuacjach traktuje pewne prawa majątkowe, przysługujące kilku osobom o określonym statusie, jako odrębny majątek, w którym wyróżnia udziały tych osób (majątek spadkowy, gdy jest kilku spadkobierców – 1035 k.c., majątek, który był objęty wspólnością ustawową, po jej ustaniu – art. 46 k.r.o., majątek wspólników spółki cywilnej po rozwiązaniu spółki – art. 875 k.c.).

Dopuszczenie zapisu o rozpatrywanej treści prowadziłoby natomiast do powstania w majątku spadkowym udziałów nie mających wyraźnej podstawy w ustawie (zob. zwłaszcza ze względu na okoliczności sprawy art. 1035 k.c.).

Postanowienie SN z dnia 9 czerwca 2005 r., III CZP 31/05

Standard: 35848 (pełna treść orzeczenia)

Określenie zapisu jako ułamka wartości udziału spadkowego jest prawnie skuteczne. W takiej sytuacji wartość ustala się - jeżeli brak w tej mierze wskazówek spadkodawcy - według chwili wykonywania zapisu lub według momentu orzekania o nim.

Podobieństwo wszystkich tych trzech instytucji prawa spadkowego przemawia za zastosowaniem do zapisów przez analogię orzecznictwa dotyczącego działów spadku i zachowków.

Uchwała SN z dnia 18 grudnia 1990 r., III CZP 68/90

Standard: 12932 (pełna treść orzeczenia)