Ustalenie wartości nakładów i wydatków

Wartość wydatków i nakładów określa się według cen obowiązujących w chwili orzekania o podziale majątku wspólnego albo w chwili wcześniejszego orzekania o zwrocie. 

Postanowienie SN z dnia 16 marca 2018 r., IV CSK 105/17

Standard: 66473 (pełna treść orzeczenia)

W piśmiennictwie i orzecznictwie konsekwentnie przyjmowane jest stanowisko, że wartość wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek odrębny ulega uaktualnieniu według realiów istniejących w chwili podziału majątku wspólnego (art. 316 § 1 k.p.c.). Dla zachowania jednolitości przeprowadzanych rozliczeń przyjmować bowiem należy stan (a zatem rodzaj i charakter) wydatków i nakładów z chwili ich dokonania, lecz ich wartość z chwili orzekania. Stanowisko to odniesione zostało do konkretnych okoliczności faktycznych w uchwale z dnia 16 grudnia 1980 r. (III CZP 46/80, OSNC 1981/11/206), w której Sąd Najwyższy stwierdził, że w sytuacji, gdy małżonkowie w czasie trwania wspólności ustawowej wspólnie zbudowali dom na gruncie wchodzącym w skład majątku odrębnego jednego z nich, wartość nakładów określa się w ten sposób, że najpierw ustala się ułamkowy udział nakładów małżonków w wartości domu według cen rynkowych z czasu jego budowy, a następnie oblicza się ten sam ułamkowy udział w wartości domu według cen rynkowych z chwili podziału majątku. Taki sposób rozliczenia Sąd Najwyższy uznał za zgodny z zasadami współżycia społecznego, ponieważ uwzględnia różnicę wartości jaka występuje pomiędzy wydatkami na budowę domu a jego wartością w stanie gotowym (z reguły większą), której współmałżonek byłby niesłusznie pozbawiony. Ten kierunek interpretacji art. 45 k.r.o. w brzmieniu znajdującym zastosowanie w niniejszej sprawie należy uznać za prawidłowy.

Postanowienie SN z dnia 16 kwietnia 2008 r., V CSK 548/07

Standard: 12114 (pełna treść orzeczenia)