Wysokość odszkodowania pieniężnego ustalonego według cen z daty ustalenia odszkodowania (art. 363 § 2 k.c.)
Ustalenie odszkodowania według cen z daty orzekania (art. 363 § 2 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zasadą jest ustalenie wysokości odszkodowania według cen z chwili wyrokowania. Wyjątkowo za podstawę odszkodowania można przyjąć ceny obowiązujące w innej chwili, gdy przymawiają za tym szczególne okoliczności.
Odszkodowanie nie może być ani niższe, ani wyższe od wyrządzonej szkody. Okoliczności takie zachodzą, gdy przyjęcie ceny z daty ustalania odszkodowania niosłoby ze sobą pokrzywdzenie albo bezpodstawne wzbogacenie poszkodowanego, np. gdy poszkodowany nie czekając na otrzymanie odszkodowania dokonał jej naprawy za swoje środki finansowe (zob. wyrok SN z 12 stycznia 1976 r., II CR 690/75).
Przewidziana w art. 363 § 2 k.c. zasada nie wyłącza ustalenia w danym wypadku odszkodowania według cen z daty, w której powinno ono być spełnione i zasądzenia go z odsetkami od tej daty (por. wyrok SN z 10 lutego 2000 r., II CKN 725/98).
Wyrok SN z dnia 9 lutego 2024 r., II CSKP 1871/22
Standard: 81526 (pełna treść orzeczenia)
Zawarte w art. 363 § 2 sformułowanie, że wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, wskazuje, że przytoczony przepis bezpośrednio dotyczy szkód w mieniu, gdyż wówczas istotne znaczenie mają ceny. Doktryna i judykatura przyjmują jednak zgodnie, że art. 363 § 2 k.c. ma szersze zastosowanie; dotyczy on bowiem określenia wartości wszystkich dóbr i usług oraz wyraża ogólną zasadę, że przy zobowiązaniach do naprawienia szkody w pieniądzu, należy uwzględniać zmiany wartości pieniądza zachodzące między zdarzeniem prawnym kreującym zobowiązanie pieniężne a wykonaniem tego zobowiązania.
Artykuł 363 § 2 k.c. eksponuje zasadę kompensacyjnego charakteru odpowiedzialności odszkodowawczej. Odszkodowanie powinno gwarantować poszkodowanemu pełną rekompensatę za wyrządzoną szkodę. W typowych stanach faktycznych, zastosowanie art. 363 § 2 k.c. powoduje uwzględnienie każdego, a nie tylko istotnego, spadku siły nabywczej pieniądza, jaki następuje pomiędzy datą powstania szkody, wezwaniem osoby zobowiązanej do naprawienia szkody do zapłaty odszkodowania, czy datą doręczenia odpisu pozwu pozwanemu (sprawcy szkody) a datą wyrokowania przez sąd o należnym poszkodowanemu odszkodowaniu. Trzeba jednak mieć na uwadze, że art. 363 § 2 k.c. pozwala na ustalenie wysokości odszkodowania także według cen obowiązujących w innej chwili niż data ustalania jego wysokości (chwilę wyrokowania), na przykład według cen obowiązujących w chwili wezwania osoby odpowiedzialnej za naprawienie szkody do zapłaty odszkodowania.
Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2020 r., I PK 229/18
Standard: 63357 (pełna treść orzeczenia)
Uregulowanie z 363 § 2 k.c. przesądza, że co do zasady wysokość odszkodowania winna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, przez którą należy rozumieć datę zamknięcia rozprawy, po której dochodzi do wydania wyroku, gdyż w oparciu o art. 316 § 1 k.p.c. sąd bierze za podstawę orzeczenia stan istniejący w tej dacie. W związku z tym, w razie ustalenia odszkodowania według cen z chwili wyrokowania, należy się ono w tej wysokości, gdy ceny te były wyższe od występujących wcześniej, dopiero od tej chwili. Dopiero od tej chwili można mówić o opóźnieniu się dłużnika w zapłacie odszkodowania ustalonego według tych cen i od tej chwili można zasądzić od niego odsetki za opóźnienie.
Innymi słowy, chwilą wymagalności roszczenia, którego wysokość zostaje ustalona według cen z chwili orzekania jest dzień wyrokowania (por. wyrok SN z dnia 25 stycznia 2017 r., IV CSK 131/16; wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2009 r., I CSK 524/08; uchwała SN z dnia 6 września 1994 r., III CZP 105/94; wyrok SA w Warszawie z dnia 11 stycznia 2013 r., I ACa 350/12).
Wyrok SA w Warszawie z dnia 4 grudnia 2018 r., I ACa 1699/17
Standard: 19707 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 44534 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 9497 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 11011 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67980 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 44536 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 38804 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 19709 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 35052 (pełna treść orzeczenia)