Szkoda wyrządzona niezgodnym z prawem prawomocnym orzeczeniem

Szkodą w rozumieniu przepisów regulujących skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest konkretny uszczerbek majątkowy, ustalony zgodnie z art. 361 § 2 k.c.

Postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2018 r., III CNP 10/18

Standard: 34432 (pełna treść orzeczenia)

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku przysługuje – jak wynika z art. 424 [1] § 1 k.p.c. – tylko wtedy, gdy przez wydanie zaskarżonego wyroku stronie została wyrządzona szkoda. Ma to być szkoda wyrządzona „przez wydanie” zaskarżonego wyroku, co oznacza, że między wydaniem wyroku a szkodą musi zachodzić normalny związek przyczynowy oraz że szkoda musi być – w stosunku do tego wyroku – poniesiona później.

Zgodnie z art. 424 [5] § 1 pkt 4 k.p.c., do wymagań konstrukcyjnych skargi należy m.in. uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga dotyczy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, spełnienie tego wymagania polega na złożeniu przez skarżącego oświadczenia, że szkoda wystąpiła – ze wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru – oraz uwiarygodnieniu tego oświadczenia, co nastąpi wtedy, gdy twierdzenie zostanie uzasadnione na tyle, że będzie można uznać je za prawdziwe (zob. postanowienia SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05 oraz z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 22/05).

Szkodą majątkową w rozumieniu przepisów o skardze jest rzeczywisty, a nie tylko hipotetyczny uszczerbek w majątku skarżącego; nie stanowi jeszcze szkody samo powołanie się na pasywa w majątku wynikające z tytułu egzekucyjnego, jakim jest zaskarżony wyrok, bez równoczesnego uprawdopodobnienia, że wynikające z niego zobowiązania są realizowane (zob. wyrok SN z dnia 6 sierpnia 2008 r., II BP 68/07 oraz postanowienia SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05 i z dnia 11 stycznia 2006 r., II CNP 13/05, z dnia 29 listopada 2016 r., I CNP 55/15, z dnia 21 grudnia 2016 r., II CNP 46/16, z dnia 27 grudnia 2016 r., V CNP 61/16 i z dnia 17 lutego 2017 r., V CNP 66/16).

Szkodą w rozumieniu przepisów o skardze może być także szkoda niemajątkowa, może to być jednak tylko taka szkoda, której naprawienia można skutecznie domagać się w obowiązującym stanie prawnym (zob. postanowienia SN z dnia 19 marca 2008 r., III CNP 10/08, z dnia 20 grudnia 2007 r., IV CNP 192/07).

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku przysługuje tylko wtedy, gdy szkoda została wyrządzona „przez wydanie” zaskarżonego wyroku. Jeżeli szkoda nie wystąpiła albo wprawdzie wystąpiła, ale z innej przyczyny, skarga jest niedopuszczalna. Szkoda musi więc pozostawać w normalnym w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. związku przyczynowym z wydaniem wyroku, a nie z jego wykonaniem.

Szkoda niemajątkowa w postaci krzywdy może być podłożem skargi zupełnie wyjątkowo. 

Ogólnikowe twierdzenia skarżącego o naruszeniu jego godności nie mogą być uznane za uprawdopodobnienie szkody niemajątkowej, pozostającej w normalnym związku przyczynowym z wydaniem zaskarżonego wyroku, która miałaby podlegać naprawieniu przez przyznanie mu od Skarbu Państwa zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 417 [1] § 2 k.c.).

Skarżący w swoich wywodach łączy naruszenie godności z przymusowym wykonaniem zaskarżonego wyroku, a nie z samym jego wydaniem. Dołączone do skargi kserokopie decyzji o przyznaniu zasiłku okresowego i wydruków o wysokości stawek czynszowych nie mogą być również uznane za uprawdopodobnienie szkody majątkowej wyrządzonej przez wydanie zaskarżonego wyroku. Nie wynika z nich nawet, by skarżący faktycznie poniósł koszty związane z korzystaniem z pomieszczenia tymczasowego.

Postanowienie SN z dnia 29 września 2017 r., III CNP 8/17

Standard: 10842 (pełna treść orzeczenia)