Śrubokręt jako niebezpieczny przedmiot/narzędzie

Śrubokręt stanowi podobnie do noża niebezpieczny przedmiot.

Przedmiotem podobnie niebezpiecznym do noża w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. może być śrubokręt. Za nieodzowne właściwości przedmiotu niebezpiecznego podobnego do noża, należy uznać takie cechy jak: ostrość, wyrażająca się w zdolności do przecinania lub przebijania, podobny kształt i rozmiar, łatwość zadania zranienia i możliwość spowodowania tym najpoważniejszego skutku. Decydują o tym właśnie cechy tego przedmiotu, który dla celów przestępczych może być wykorzystany zupełnie analogicznie jak nóż i osiągać podobne właściwości oraz podobną zdolność w stworzeniu zagrożenia dla życia ofiary rabunku.

Śrubokręt wykorzystany zamiast noża przy napadzie ma zbliżoną, jak nóż, cechę ostrości, w znaczeniu zdatności do przebijania i powodować może, jak przy użyciu noża, najpoważniejsze skutki (choć na pewno nóż, mający zdatność nie tylko przebijania, ale także cięcia, skutki te powodować może łatwiej)

Wyrok SA w Warszawie z dnia 9 grudnia 2022 r., II AKa 72/21

Standard: 77914 (pełna treść orzeczenia)

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie ulega wątpliwości, iż śrubokręt, którym A. K. posługiwał się tempore criminis był niebezpiecznym przedmiotem w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. W pełni należy zaakceptować stanowisko zaprezentowane przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku. Wyrokiem tym uchylił on poprzedni wyrok Sądu Okręgowego w G. w przedmiotowej sprawie. Podając pisemne motywy swojego rozstrzygnięcia Sąd odwoławczy wskazał na szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, z których jednoznacznie wynika, że śrubokręt może być uznany za niebezpieczny przedmiot w rozumieniu art. 280 § 2 k.k.

Sąd meriti uznał, iż użyty śrubokręt miał cechy narzędzia niebezpiecznego, ze względu na długość śrubokręta, a także posiadaną cechę ostrości, gdyż w jego ocenie cechy tej nie da się wywieść ze zgromadzonego sprawie materiału dowodowego, a jednocześnie z niekwestionowanej przez nikogo opinii biegłych z zakresu medycyny sądowej wynika, że sposób działania sprawców nie zagrażał bezpośrednio życiu pokrzywdzonych.

W zakresie przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej z art. 280 § 2 k.k. niezbędne jest wykazanie wypełnienia znamion określonych w art. 280 § 1 k.k. oraz faktu posłużenia się niebezpiecznym przedmiotem, którego użycie stwarza potencjalne właściwości zagrażające życiu i zdrowiu oraz spowodowania u pokrzywdzonego wskutek jego użycia, paraliżu woli i niemożności stawiania oporu.

O kwalifikacji z art. 280 § 2 k.k. przesądza w przedmiotowej sprawie sam fakt posługiwania się niebezpiecznym środkiem przez sprawców, a nie to, czy ich sposób działania zagrażał bezpośrednio życiu pokrzywdzonych. Z opinii lekarza medycyny wynika, że jeżeli przyjąć, iż napastnik uderzał pokrzywdzonych plastikowym trzonkiem śrubokręta w tył głowy to nie było to działanie narażające na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, uwzględniając grubość kości potylicznej. Gdyby natomiast sprawca uderzał w głowę pokrzywdzonych ostrzem śrubokręta to takie użycie śrubokrętu bezpośrednio zagrażało ich życiu. Biegły wskazał również i właściwie uzasadnił, że w jego ocenie w przypadku uderzenia prostopadłego, uderzenie ostrzem śrubokręta jest bardziej niebezpieczne niż uderzenie ostrzem noża. Dotyczy to głównie uderzenia w głowę gdyż ostrze noża uderzając w kość czaszki nacina ją bardziej niż ugina w pierwszej fazie, co powoduje klinowanie ostrza w brzegach złamania kości i utrudnia jego głębszą penetrację. Natomiast ostrze o niewielkiej powierzchni, lecz stępionej, jak w przypadku śrubokręta, powoduje naprężenia w wokół miejsca uderzenia i wyłamanie kości, które w mniejszym stopniu blokuje penetrację narzędzia niż w przypadku noża.

W pełni należy więc zaaprobować stanowisko zaprezentowane przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 marca 1999 r. (II AKa 65/99 OSA 1999/10/72), że za nieodzowne właściwości przedmiotu niebezpiecznego podobnego do noża, należy uznać takie cechy jak: ostrość, wyrażająca się w zdolności do przecinania lub przebijania, podobny kształt i rozmiar, łatwość zadania zranienia i możliwość spowodowania tym najpoważniejszego skutku. Takim niebezpiecznym przedmiotem, podobnym do noża, w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. może być śrubokręt. Decydują o tym cechy tego przedmiotu, który dla celów przestępczych może być wykorzystany zupełnie analogicznie jak nóż i osiągać podobne właściwości oraz podobną zdolność w stworzeniu zagrożenia dla życia ofiary rabunku.

Śrubokręt wykorzystany zamiast noża przy napadzie ma zbliżoną, jak nóż, cechę ostrości, w znaczeniu zdatności do przebijania i powodować może, jak przy użyciu noża, najpoważniejsze skutki (choć na pewno nóż, mający zdatność nie tylko przebijania, ale także cięcia, skutki te powodować może łatwiej). Identyczne stanowisko zajął Sąd Apelwacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 08 sierpnia 2012 r., w sprawie sygn. akt II AKA 211/12 oraz Sąd Apelacyjny w Gdańsku w sprawie sygn. akt II AKA 145/06. Nie może budzić żadnej wątpliwości, w oparciu o wyżej przedstawione przesłanki i stanowisko biegłego medyka, że śrubokręt długości 30 cm z rękojeścią koloru czerwonego i metalową końcówką, jak opisywał ten przedmiot R. P. lub śrubokręt o dł. ok 30 cm z plastykową rączką koloru różowego lub bordowego, jak opisywał świadek A. K. stanowi niebezpieczny przedmiot w rozumieniu art. 280 § 2 k.k.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 30 października 2013 r., II AKa 345/13

Standard: 10179 (pełna treść orzeczenia)