Wpis dłużników alimentacyjnych do rejestru dłużników niewypłacalnych (art. 55 pkt 5 u.k.r.s.)

Wykładnia celowościowa art. 55 pkt 5 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym prowadzi do wniosku, że wpisowi do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych na podstawie powołanego przepisu podlegają ci, i tylko ci dłużnicy alimentacyjni, przeciwko którym toczy się postępowanie egzekucyjne, w trakcie którego powstała zaległość za okres dłuższy niż sześć miesięcy (art. 1086 § 4 k.p.c.). Przy czym spełnienie powyższych przesłanek należy oceniać na dzień orzekania przez sąd rejestrowy w przedmiocie wniosku komornika sądowego o wpisanie dłużnika alimentacyjnego do RDN (art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., w zw. z art. 7 ustawy o KRS i art. 13 § 2 k.p.c.).

Wpisowi do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych podlega osoba, której sześciomiesięczna zaległość z tytułu nie wykonywania obowiązku alimentacyjnego została stwierdzona w toku trwającego postępowania egzekucyjnego, a nie każdy dłużnik alimentacyjny, posiadający taką zaległość. Podstawą wpisu tego ostatniego jest art. 56 ustawy o KRS.

W literaturze podkreśla się, że art. 1086 § 4 k.p.c. zawiera przywilej wprowadzony w interesie wierzyciela alimentacyjnego, polegający na obowiązku komornika złożenia z urzędu wniosku do KRS o wpis dłużnika alimentacyjnego do rejestru dłużników niewypłacalnych, jeżeli powstała zaległość co do świadczeń alimentacyjnych za okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Skoro nałożenie na komornika obowiązku złożenia wniosku o wpis dłużnika alimentacyjnego ma niejako odciążyć samego wierzyciela (czy też jego przedstawiciela ustawowego) od złożenia wniosku o wpis do RDN, to nie można pominąć okoliczności umorzenia postępowania egzekucyjnego na skutek wniosku wierzyciela. Jeśli bowiem na dzień orzekania w przedmiocie wniosku o wpis do RDN, na skutek inicjatywy wierzyciela postępowanie egzekucyjne zostało umorzone, to w ocenie Sądu Okręgowego odpadała podstawa prawna wynikająca z art. 55 pkt 5 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wpisania dłużnika alimentacyjnego do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

Gdyby zająć stanowisko przeciwne, wpisowi do RDN podlegaliby także tacy dłużnicy alimentacyjni, w stosunku do których kiedykolwiek toczyło się postępowanie egzekucyjne w toku którego powstała sześciomiesięczna zaległość, nawet po uregulowaniu zaległości i nawet po zakończeniu egzekucji, a także po wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego. Jawi się jednak wówczas pytanie o cel takich wpisów. Oczywiste jest bowiem, że nie jest nim wówczas ratio legis przyświecające wprowadzeniu art. 1086 § 4 k.p.c. i art. 55 pkt 5 ustawy o KRS, którym było wymuszenie wykonywania przez dłużników alimentacyjnych obowiązków zapłaty w terminie świadczeń alimentacyjnych.

Odwołać się należy go argumentacji Sądu Najwyższego zawartej w uzasadnieniu uchwały z dnia 16 marca 2007 roku, III CZP 9/07, odnoszącej się do postanowienia o umorzeniu postępowania o wyjawienie majątku jako podstawy wykreślenia dłużnika z RDN. Sąd Najwyższy podkreślił, że pozostawienie dłużnika w RDN, który wprawdzie został zobowiązany do wyjawienia majątku, ale postępowanie w przedmiocie wyjawienia majątku zostało umorzone, staje się tym bardziej niezrozumiałe, jeżeli zważyć, że to z inicjatywy wierzyciela, którego działanie spowodowało wydanie postanowienia nakazującego wyjawienie majątku, a w konsekwencji wpisanie dłużnika do rejestru, następuje umorzenie postępowania w sprawie wyjawienia majątku.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można zatem mówić, aby uczestniczka postępowania, była w dniu orzekania przez Sąd Rejonowy dłużnikiem o jakim mowa w art. 55 pkt 5 ustawy o KRS.

Postanowienie SO w Łodzi z dnia 20 września 2017 r., XIII Ga 434/17

Standard: 10102 (pełna treść orzeczenia)