Spis wierzycieli i wierzytelności (art. 491[2] ust. 4 pkt 5 p.u.)

Sąd Rejonowy badając wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej musi w pierwszej kolejności zbadać m.in., czy złożony na formularzu wniosek zawiera wszystkie wymagane dane określone w przepisie art. 491[2] ust. 4 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 2171 j.t.).

W art. 491[2] ust. 4 pkt 5 Prawa upadłościowego, pośród wymogów formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, przewidziano konieczność zamieszczenia w nim spisu wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty.

Informacje tam zawarte obejmujące dane wierzycieli a także terminy zapłaty poszczególnych wierzytelności pozwalają bowiem na ustalenie okoliczności związanych z przyczynami powstania oraz przebiegiem pogłębiania się niewypłacalności dłużnika. Ma to znaczenie priorytetowe dla oceny, czy nie zachodzą przesłanki oddalenia wniosku określone w art. 491[4] ust. 1 i 2 pr. upadł. (w szczególności czy dłużnik w sposób zawiniony sam doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień, a także czy mając taki obowiązek - wcześniej będąc przedsiębiorcą - wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości).

Wierzyciele powinni być oznaczeni w sposób precyzyjny. Oznacza to, że należy wskazywać wierzycieli z podaniem adresów ich siedziby i formy organizacyjno - prawnej (w przypadku przedsiębiorców prowadzących jednoosobowo działalność gospodarczą lub w formie spółki cywilnej - imion, nazwisk i adresów zamieszkania). Formalnie poprawne wypełnienie rubryki nr 5 dotyczącej " Spisu wierzycieli" polega zatem na wpisaniu imienia i nazwiska wierzyciela (bądź nazwy wierzyciela), jego adresu, wysokości wierzytelności oraz terminu zapłaty.

Dane te mają istotne znaczenie przy późniejszym ustalaniu zadłużenia wnioskodawcy, a w dalszej kolejności wykonywania wstępnych czynności przez syndyka masy upadłości. Uchybienia w tym zakresie stanowią istotne braki wniosku o ogłoszenie upadłości. Chodzi bowiem o to, żeby poszczególnych wierzycieli określić w sposób nie budzący wątpliwości.

Postanowienie SO w Bydgoszczy z dnia 23 sierpnia 2017 r., VIII Gz 96/17

Standard: 16813 (pełna treść orzeczenia)

W art. 491 [2] ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 233 ze zm. - dalej jako „pr. upadł.”) pośród wymogów formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przewidziano także konieczność zamieszczenia w nim także spisu wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty.

Słusznie przyjmuje się, że wiarygodny, kompletny i prawidłowo sporządzony spis wierzycieli dłużnika (wnioskodawcy) jest absolutnie niezbędny dla rozstrzygnięcia każdej sprawy z wniosku o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej”. Informacje tam zawarte – obejmujące także terminy zapłaty poszczególnych wierzytelności – pozwalają bowiem na ustalenie okoliczności związanych z przyczynami powstania oraz przebiegiem pogłębiania się niewypłacalności dłużnika, co ma znaczenie zupełnie podstawowe dla oceny czy nie zachodzą przesłanki oddalenia wniosku określone w art. 491 [4] ust. 1 i 2 pr. upadł. (w szczególności czy dłużnik w sposób zawiniony sam doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień, a także czy mając taki obowiązek – wcześniej będąc przedsiębiorcą – wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości). Znaczenie takiej informacji dla Sądu upadłościowego jest podkreślane w piśmiennictwie).

Wniosek o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej” dłużnik składa na formularzu (art. 491 [2] ust. 3 i 6 pr. upadł.), którego wzór określony został przez Ministra Sprawiedliwości w rozporządzeniu z dnia 17 grudnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2276). Formalnie poprawne wypełnienie rubryk dotyczących terminów zapłaty w ramach spisu wierzycieli – pod pozycją 5 formularza – polegać powinno na wpisaniu tam konkretnej daty, chociaż nie jest wykluczone (jeśli uzasadniają to wskazane i uprawdopodobnione przez wnioskodawcę wyjątkowe okoliczności uniemożliwiające podanie konkretnych dat) określenie takich terminów w sposób mniej precyzyjny.

W ocenie Sądu odwoławczego w poszczególnych przypadkach nie można bowiem z góry wyłączyć potrzeby zastosowania – na zasadzie analogii – regulacji zawartej w art. 23 ust. 3 w zw. z art. 491 [2] ust. 1 pr. upadł. poprzez wskazanie przez dłużnika przyczyn uniemożliwiających podanie we wniosku wszystkich wymaganych informacji, a także ich uprawdopodobnienie. Trzeba jednak podkreślić, że przewidziany przez ustawodawcę wymóg „ uprawdopodobnienia” takiej przyczyny wyłącza możliwość poprzestania w takim przypadku wyłącznie na oświadczeniu dłużnika (wnioskodawcy). Słusznie przyjmuje się, że uprawdopodobnienie – które stosownie do art. 243 k.p.c. nie wymaga zachowania szczegółowych wymagań postępowania dowodowego – co do zasady nie powinno opierać się jednak na samych tylko twierdzeniach strony, bez poparcia ich jakimkolwiek innym środkiem w postaci dokumentów lub chociażby pisemnych oświadczeń innych osób (zob. orz. SN z dnia 19 czerwca 1951 r., C 398/51, postanowienie tego Sądu z dnia 20 lutego 2008 r., III SK 28/07).

Postanowienie SO w Bydgoszczy z dnia 23 marca 2017 r., VIII Gz 30/17

Standard: 10083 (pełna treść orzeczenia)