Przedawnienie roszczeń z umowy przewozu osób (art. 778 k.c.)
Przewóz osób (art. 776 - art. 778 k.c.) Przedawnienie roszczeń na tle szczegółowych umów
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Umowa przewozu stanowi umowę podmiotowo kwalifikowaną, tj. może być zawarta wyłącznie z przewoźnikiem. Przewoźnikiem może być osoba fizyczna lub prawna prowadząca przedsiębiorstwo przewozowe. Przepisy dotyczące poszczególnych gałęzi transportu wskazują wymagania obowiązujące podmiot pretendujący do miana przewoźnika. W zakresie transportu drogowego wymagania te określone są w art. 5-6 ustawy z 6 września 2001 roku o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1907 ze zm.). Nie ma znaczenia forma organizacyjna, w której przedsiębiorca ubiegający się o zezwolenia, licencje lub certyfikaty, prowadzi działalność gospodarczą, działalność transportowa musi być jednak prowadzona w zakresie działalności przedsiębiorstwa przewoźnika.
Przewoźnikiem nie może być podmiot wykonują faktycznie przewóz w ramach swojego przedsiębiorstwa lub podzlecający przewóz innemu przewoźnikowi. Brak tej cechy po stronie osoby, która podejmuje się czynności przemieszczenia osób lub rzeczy, uniemożliwia kwalifikację danego stosunku prawnego jako umowy przewozu.
Stąd art. 778 k.c. - w myśl którego roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu - nie ma zastosowania do przewozów okazyjnych, odpłatnie wykonywanych przez osoby nie mające statusu prawnego przewoźnika (por. wyrok SN z 11 listopada 1980 r., II CR 397/80).
Poprzednik prawny powoda w chwili zawarcia umowy nie był przewoźnikiem w świetle przepisów ustawy o transporcie drogowym. Nie miał on statusu przewoźnika, a usługi transportowe wykonywał jedynie obok innych usług, które wskazane są w zaświadczeniu o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej. Nadto to konkretne zlecenie transportowe zostało zrealizowane przez specjalnie do tego celu wynajętego przewoźnika. Poza tym strona pozwana podnosząc zarzut przedawnienia, nie wskazała żadnych dokumentów (licencji, zezwoleń lub certyfikatów), które potwierdzałby status powoda jako przewoźnika. Na niej spoczywał zaś w tym zakresie ciężar dowodu (art. 6 k.c.).
Skoro umowa nie była umową przewozu, to należało uznać, iż prawa i obowiązki stron w zakresie transportu osób wynikały z umowy nienazwanej, należącej niewątpliwie do kategorii umów o świadczenie usług, a do takiej umowy według art. 750 k.c. powinny - zgodnie z przeważającym zapatrywaniem doktryny - mieć zastosowanie przepisy odnoszące się do umowy zlecenia. Nie dotyczy to jednak przepisu art. 751 pkt 1 k.c., skoro wskazane w nim dwuletnie przedawnienie aktualizuje się tylko przy usługach świadczonych stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudniącego się zawodowo czynnościami danego rodzaju. Oznacza to, że roszczenie strony powodowej o zapłatę przedawnić by się mogło tylko na zasadach ogólnych.
Wyrok SR w Rawie Mazowieckiej z dnia 29 marca 2017 r., I C 652/16
Standard: 9881 (pełna treść orzeczenia)
Roszczenie o odszkodowanie przewidziane w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, przedawnia się w terminie rocznym na podstawie art. 778 k.c.
Uchwała SN z dnia 17 marca 2017 r., III CZP 111/16
Standard: 46876 (pełna treść orzeczenia)