Ustawowy wzorzec sposobu korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli według art. 206 k.c.

Art. ‎206 k.c. ma na względzie jedynie bezpośrednie, niepodzielne współposiadanie ‎i korzystanie (władanie do niepodzielnej ręki, pro indiviso) z całej rzeczy wspólnej przez wszystkich współwłaścicieli. Nie zakłada natomiast korzystania z całości albo części rzeczy na wyłączność, choćby objęta wyłącznością fizyczna część nieruchomości nie wykraczała - według takiego czy innego kryterium wyliczenia - poza wielkość udziału przysługującego współwłaścicielowi władającego tą częścią.

Postanowienie SN z dnia 24 stycznia 2023 r., II CSKP 490/22

Standard: 68119 (pełna treść orzeczenia)

Art. 206 k.c. ma na względzie jedynie bezpośrednie, niepodzielne współposiadanie i korzystanie (władanie do niepodzielnej ręki, pro indiviso) z całej rzeczy wspólnej przez wszystkich współwłaścicieli (por. uchwała (7) SN z dnia 19 marca 2013 r., III CZP 88/12). Oznacza to, że korzystanie przez współwłaściciela z części rzeczy wspólnej na wyłączność, np. wyłączne korzystanie z samodzielnego lokalu położonego w nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności, niemające podstawy w zgodzie współwłaścicieli, jest niezgodne z modelem określonym w art. 206 k.c. Takie posiadanie i korzystanie z rzeczy lub jej części na wyłączność nie daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli, choćby objęta wyłącznością fizyczna część nieruchomości nie wykraczała - według jakiegokolwiek kryterium wyliczenia - poza wielkość udziału przysługującego współwłaścicielowi władającego tą częścią (por. postanowienie SN z dnia 26 kwietnia 2013 r., II CSK 459/12).

Określony w art. 206 k.c. model współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej nie ma charakteru bezwzględnie wiążącego, co jest szczególnie istotne w przypadku rzeczy, których wykorzystanie zgodnie z ich przeznaczeniem może polegać na wyłącznym władaniu poszczególnymi częściami (np. nieruchomość obejmująca wiele samodzielnych, niewyodrębnionych lokali mieszkalnych lub użytkowych). Współwłaściciele mogą zgodzić się na odmienne uregulowanie współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej, a w braku takiej zgody - gdy wykonywanie posiadania wspólnej rzeczy wymaga współdziałania wszystkich zainteresowanych - każdy z nich może zwrócić się do sądu o wydanie stosownego orzeczenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 94/07

Postanowienie SN z dnia 27 lutego 2020 r., III CSK 84/19

Standard: 48158 (pełna treść orzeczenia)