Pouczenie świadka o prawie do odmowy udzielania odpowiedzi na pytanie lub złożenia zeznań (art. 16 k.p.k.)
Pouczania uczestników postępowania o obowiązkach i uprawnieniach (art. 16; art. art. 100 § 8 i 9 k.p.k. i art. 300 k.p.k.) Prawo do odmowy składania zeznań (art. 182 k.p.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Jakkolwiek niepouczenie o treści art. 183 kpk, stanowi naruszenie prawa procesowego, to w realiach przedmiotowej sprawy nie miało wpływu na treść orzeczenia I instancji. Przepis ten daje prawo do odmowy udzielania odpowiedzi na pytanie, jeśli miałoby to narazić świadka na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Stosowanie tego przepisu jest decyzją organu procesowego i musi być ona podjęta po rozważeniu czy interes świadka podczas przesłuchania w konkretnych okolicznościach wymaga pouczenia.
W przedmiotowej sprawie udzielenie odpowiedzi przez świadków na pytanie, że udzielili korzyści majątkowej policjantom, narażało ich na odpowiedzialność z art. 229 § 1 kk. Byli oni jednak pouczeni o treści art. 229 § 6 kk. Brak zatem pouczenia o treści art. 183 kpk dla osób przesłuchiwanych nie mogło przynieść negatywnych konsekwencji, ich interesy chroniło rozwiązanie wskazane w § 6 art. 229 kk, o treści którego byli pouczani, co wprost wynika z treści protokołów i czemu nie zaprzeczają świadkowie.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego (sygn. akt II KR 38/77), przepis art. 183 kpk ma na celu ochronę interesów świadka, wobec czego tylko świadkowie, których nie pouczono o przysługującym im prawie uchylenia się od odpowiedzi na pytania i którzy z uprawnienia tego nie skorzystali ze szkodą dla siebie, mogą się powoływać na naruszenie tego przepisu, oskarżony natomiast takiego uprawnienia nie ma.
Przesłuchani w sprawie świadkowie wskazywali, że będąc w toku postępowania przygotowawczego pouczonymi o treści art. 229 § 6 kk czuli ulgę, łatwiej im się zeznawało, a świadek P. G. wprost wskazał, że to pouczenie sprawiło, że zaczął mówić prawdę. Poza tym żaden ze świadków, którzy zeznawali na okoliczność kontroli drogowych, a którym byli poddani, nie podnosił, że jego interes został naruszony poprzez to, że nie pouczono go o treści art. 183 kpk.
Wyrok SO w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19 kwietnia 2017 r., IV Ka 630/16
Standard: 9299 (pełna treść orzeczenia)
Obowiązek pouczenia świadka o ciążących na nim obowiązkach i o przysługujących mu uprawnieniach wynika bowiem wprost z treści art. 16 § 1 i 2 k.p.k. formułującego zasadę informacji prawnej.
Postanowienie SN z dnia 26 czerwca 2014 r., IV KK 141/14
Standard: 27233 (pełna treść orzeczenia)