Miarkowanie opłaty egzekucyjnej (obniżenie opłaty)

Zgodnie z przepisem art. 770 k.p.c. dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji i koszty te ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszty egzekucji ustala postanowieniem komornik jeżeli prowadzenie egzekucji należy do niego.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji (j.t. Dz.U. 2017r. poz. 1277) komornikowi należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji i w tym zakresie ustawodawca nie przewidział możliwości miarkowania wysokości tych wydatków. Zgodnie zaś z przepisem art. 43 wyżej wskazanej ustawy za prowadzenie egzekucji komornik pobiera opłaty egzekucyjne, których dolną i górną wysokość określono w przepisie art. 49 ustawy, gdzie jednocześnie przewidziano możliwość miarkowania opłaty stosunkowej wyliczonej przez komornika (art. 49 ust. 7 ustawy).

Wniosek o obniżenie opłaty wnosi się do sądu w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego bądź w przypadku niecelowego jego wszczęcia od dnia doręczenia postanowienia o wezwaniu do uiszczenia opłaty (art. 49 ust. 8 ustawy). Wiedza dłużnika musi więc wynikać z informacji organu egzekucyjnego lub decyzji procesowej. Dopiero wówczas rozpoczyna się bieg terminu określonego w 49 ust. 8 ustawy.

Nie budzi wątpliwości, że czynnością powodującą powstanie obowiązku uiszczenia opłaty stosunkowej w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych jest postanowienie Komornika o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego i wezwaniu dłużnika lub wierzyciela do ich uiszczenia, wydanego (co wymaga podkreślenia) po zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Wydanie takiego postanowienia z zasady daje możliwość złożenia przez dłużnika lub wierzyciela skargi na czynność komornika sądowego dotyczącą zasady obciążenia strony kosztami postepowania egzekucyjnego, wysokości tych kosztów, w tym wydatków gotówkowych ustalonych w takim postanowieniu oraz zgłoszenia przez dłużnika lub wierzyciela na podstawie art. 49 ust. 7 ustawy, wniosku o obniżenie opłaty egzekucyjnej pobieranej na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy, także jeżeli w toku postępowania jej część została już ściągnięta.

Sprawa niniejsza prowadzona pod sygn. akt Kmp 9/15 jest w toku. Komornik sądowy nie wydał postanowienia o wezwaniu dłużnika do uiszczenia opłaty stosunkowej. Ponadto, jak ustalono po analizie akt komorniczych, komornik nie ściągnął do tej pory od dłużnika żadnej kwoty tytułem opłaty stosunkowej. Wniosek dłużnika o obniżenie opłaty egzekucyjnej (czy też jej umorzenie, czego ustawodawca nie przewidział) jak również skarga na czynność komornika polegającą na ustaleniu wydatków gotówkowych nie znajduje na obecnym etapie postepowania egzekucyjnego żadnych podstaw faktycznych. W szczególności nie stanowi takiej podstawy informacja skierowana do dłużnika co do wysokości kosztów egzekucyjnych, które i tak ostatecznie zostaną ustalone na koniec postępowania. Informacja skierowana do dłużnika w wezwaniach opatrzonych datami: 1 sierpnia 2016 roku i 8 luty 2017 roku stanowi jedynie czynność techniczną i nie rodzi po stronie dłużnika w toku egzekucji skutków prawnych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 49 ust. 7 i 8 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji oraz art. 767 k.p.c. oddalił wniosek dłużnika o obniżenie opłaty stosunkowej również dlatego, że ustawa o komornikach sądowych i egzekucji nie przewiduje całkowitego umorzenia kosztów egzekucyjnych, a jedynie wyjątkowe obniżenie opłaty stosunkowej oraz skargę na czynność komornika – ustalenie wysokości wydatków gotówkowych.

Postanowienie SR w Szczytnie z dnia 18.07.2017r., I Co 107/17

Standard: 8156 (pełna treść orzeczenia)

Możliwość obniżenia takiej opłaty jest określona w art. art. 49 ust. 7 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, na podstawie którego „ dłużnik może złożyć wniosek o obniżenie wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 i 2.” Wniosek taki rozpoznawany jest przez Sąd z zastosowaniem przepisów o skardze na czynność komornika, przy czym badając jego zasadność Sąd powinien w szczególności wziąć pod uwagę nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów (art. 49 ust. 9 i 10).

Możliwość obniżenia opłaty egzekucyjnej została określona przez Trybunał Konstytucyjny jako niebędąca mechanizmem nadzwyczajnym w prawie polskim (OTK ZU 2006, nr 5 poz. 53) i porównana m.in. do regulacji zawartej w art. 440 kodeksu cywilnego, zgodnie z którą w stosunkach między osobami fizycznymi zakres obowiązku naprawienia szkody może być stosownie do okoliczności ograniczony, jeżeli ze względu na stan majątkowy poszkodowanego lub osoby odpowiedzialnej za szkodę wymagają takiego ograniczenia zasady współżycia społecznego.

W postępowaniu egzekucyjnym komornik, wbrew twierdzeniom dłużniczki nie ograniczył się jedynie do pojedynczej czynności w postaci zajęcia rachunku bankowego. Podjęto także szereg innych czynności zmierzających do zaspokojenia wierzyciela, np. zajął wierzytelności dłużniczki w Urzędzie Skarbowym zwracał się do innych banków. Nie sposób nie zauważyć przy tym, że spłata zadłużenia przez dłużniczkę nastąpiła już po wszczęciu postępowania egzekucyjnego, co wskazuje na związek pomiędzy egzekucją a zaspokojeniem roszczeń wierzyciela. Również analiza sytuacji majątkowej skarżącej nie prowadzi do wniosku, że konieczne jest obniżenie opłaty egzekucyjnej. Skoro łączna kwota jej zobowiązań przekracza 500.000 zł a w tym należności z tytułu opłat egzekucyjnych stanowią kwotę 10.000 zł to oznacza, że te należności stanowią ok. 2% wszystkich zobowiązań. Nie byłoby, zatem usprawiedliwione uprzywilejowanie należności wynikających z powadzonej przez dłużniczkę działalności gospodarczej kosztem należności z tytułu opłat egzekucyjnych, szczególnie w sytuacji gdy dłużniczka, jak sama przyznała dysponuje pieniędzmi uzyskanymi z kredytu bankowego właśnie na uregulowanie swojego zadłużenia. Taką sytuację należałoby uznać wręcz za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego, dlatego mając na uwadze powyższe należało orzec jak w pkt 2 sentencji.

Postanowienie SR w Wodzisławiu Śląskim z dnia 3 lutego 2016 r., I Co 2054/15

Standard: 5889 (pełna treść orzeczenia)