Umorzenie na wniosek wierzyciela (art. 825 pkt 1 k.p.c.)

Umorzenie postępowania na wniosek wierzyciela (art. 825 pkt 1 k.p.c.) w razie upadku tytułu wykonawczego w postaci bankowego egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wskutek uwzględnienia zażalenia dłużnika na postanowienie o jej nadaniu, można kwalifikować do rzędu sytuacji, w których dłużnik powinien uzyskać od wierzyciela zwrot kosztów obrony przed egzekucją. Egzekucja wszczęta w ramach postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w razie uchylenia tej klauzuli stała się bowiem bezpodstawna (por. art. 49 ust. 2a u.k.s.e.). Pomijając kwestię, czy i w jakim ewentualnie zakresie komornik - jako organ egzekucyjny - w takich okolicznościach jest uprawniony, uwzględniając przyczynę umorzenia postępowania egzekucyjnego, przyznać zwrot kosztów obrony dłużnikowi, działając na podstawie art. 98 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. (por. negatywnie co do dopuszczalności oceny przez komornika celowości kosztów egzekucyjnych uchwały SN z dnia 27 listopada 1986 r., III CZP 40/86, z dnia 28 kwietnia 2004 r., III CZP 16/04, i z dnia 1 czerwca 2007 r., III CZP 37/07, postanowienie SN z dnia 27 września 2012 r., III CZP 47/12, pozytywnie natomiast uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2013 r., III CZP 1/13), stwierdzić należy, że bez wątpienia władny jest to uczynić sąd rozpatrujący skargę dłużnika na postanowienie komornika co do kosztów postępowania egzekucyjnego (zob. uchwały SN z dnia 27 listopada 1986 r., III CZP 40/86, z dnia 28 kwietnia 2004 r., III CZP 16/04, z dnia 1 czerwca 2007 r., III CZP 37/07, i z dnia 8 marca 2013 r., III CZP 1/13, postanowienie SN z dnia 27 września 2012 r., III CZP 47/12).

Uchwała SN z dnia 13 kwietnia 2017 r., III CZP 4/17

Standard: 22485 (pełna treść orzeczenia)

Obowiązująca w procesie cywilnym zasada dyspozycyjności ma w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie w wymiarze bardziej radykalnym, czego wyrazistym przejawem jest art. 825 pkt 1 k.p.c., zgodnie z którym organ egzekucyjny umorzy postępowanie na wniosek, jeżeli zażąda tego wierzyciel. W przeciwieństwie do regulacji dotyczącej procesu, zawartej w art. 203 k.p.c., zgłoszone przez wierzyciela żądanie jest bezwzględnie wiążące. 

W art. 825 pkt 1 k.p.c. używa się określenia o żądaniu wierzyciela umorzenia egzekucji, a nie o cofnięciu przez niego wniosku egzekucyjnego. Formuła żądania umorzenia egzekucji podkreśla, że jedynym dysponentem postępowania egzekucyjnego jest wierzyciel i zawiera w sobie oświadczenie o cofnięciu wniosku egzekucyjnego. Nie może bowiem budzić wątpliwości, że ewentualne oświadczenie wierzyciela o cofnięciu wniosku egzekucyjnego, powinno zostać potraktowane jako wiążące żądanie umorzenia egzekucji i to niezależnie od stadium postępowania egzekucyjnego. 

Uchwała SN z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14

Standard: 36756 (pełna treść orzeczenia)