Zarzuty przysługujące poręczycielowi (art. 883 k.c.)
Umowa poręczenia (art. 876-887 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Poręczycielowi służą przeciwko wierzycielowi wszystkie zarzuty, jakie może podnieść dłużnik główny (art. 883 § 1 k.c.). Oznacza to, że powód może, co do zasady, podnieść zarzut nie wejścia w życie lub nieważności umowy kredytu, skutkującej brakiem jego obowiązku świadczenia z tytułu poręczenia.
Podstawową cechą poręczenia jest jego zawisłość od długu głównego, co oznacza m.in., że nieważność lub brak zobowiązania, będącego źródłem długu głównego, powoduje nieważność lub nie powstanie poręczenia.
Wyrok SN z dnia 19 czerwca 2018 r., I CSK 531/17
Standard: 64047 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z treścią przepisu art. 879 § 1 k.c. o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika. W konsekwencji odpowiedzialność poręczyciela nie może sięgać dalej, niż odpowiedzialność dłużnika. Stosownie natomiast do dyspozycji art. 883 §1 k.c. poręczyciel może podnieść przeciwko wierzycielowi wszelkie zarzuty, które przysługują dłużnikowi.
Pomimo generalnego charakteru wynikającego z powyższego przepisu uprawnienia w doktrynie powstał spór, co do tego, czy jednak niektóre zarzuty nie powinny zostać wyłączone z gestii poręczyciela. Niewątpliwie wyłączenie obejmuje przypadki wyraźnie przewidziane w przepisach, jak np. regulacja z art. 883 § 3 k.c. i art. 68- Prawa o postępowaniu układowym. W piśmiennictwie wskazuje się ponadto na pewne uprawnienia i ograniczenia o charakterze osobistym, z których mógłby skorzystać dłużnik główny, ale które nie powinny być podstawą obrony poręczyciela. W tym kontekście rozważano między innymi, czy zasadne jest zaliczenie do tej kategorii zarzutu przedawnienia roszczenia głównego.
W wyroku z dnia 4 grudnia 2008 roku ( I CSK 212/08, LEX nr 484727) Sąd Najwyższy zajął stanowisko, iż ze względu na niezależny bieg terminów przedawnienia roszczeń w stosunku do dłużnika głównego i w stosunku do poręczyciela, możliwa jest sytuacja, że roszczenia główne ulegnie przedawnieniu wcześniej, niż roszczenia w stosunku do poręczyciela, albo że uległoby ono przedawnieniu, gdyby nie podjęte przez dłużnika głównego działania polegające na uznaniu roszczenia lub zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia. W każdym z tych wypadków poręczyciel jest uprawniony do zgłoszenia zarzutu przedawnienia. W uzasadnieniu tego stanowiska wskazano, że przedawnienie roszczenia powoduje ważkie skutki w sferze bytu przedawnionego roszczenia. Osłabia jego znaczenie, bowiem umożliwia dłużnikowi uchylenie się od jego zaspokojenia. Upływ terminu przedawnienia wpływa nie tylko na zakres odpowiedzialności dłużnika, ale także na istotę samego długu. Taka przemiana zobowiązania nie jest związana z osobistymi uprawnieniami dłużnika. Przeciwnie, jest wynikiem czynnika obiektywnego, jakim jest upływ czasu i okoliczności leżących po stronie wierzyciela, polegających na nie podjęciu we właściwym momencie czynności przerywających bieg przedawnienia.
W doktrynie powszechnie wymienia się zarzut przedawnienia jako ten, który poręczyciel może zgłosić w ramach uprawnień przyznanych w art. 883 § 1 k.c.. Taki wniosek wypływa nie tylko z oceny charakteru przedawnienia, ale bezpośrednio wynieść go można z postanowień art. 883 § 2 k.c. Przepis ten stanowi uszczegółowienie wyrażonego w art. 879 § 2 k.c. zakresu pogarszania położenia poręczyciela w wyniku czynności dokonywanych przez dłużnika i wierzyciela. Precyzuje, że poręczyciel nie traci prawa powołania zarzutów, których dłużnik się zrzekł albo które utracił wskutek uznania roszczenia wierzyciela. Powyższe kryteria wzorcowo spełnia zarzut przedawnienia roszczenia głównego.
Wyrok SA Szczecinie z dnia 12 czerwca 2014 r. I ACa 657/13
Standard: 9204 (pełna treść orzeczenia)