Umowa zlecenia
Umowa zlecenia (art. 734 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Konstrukcja umowy zlecenia znajduje zastosowanie w ramach przepisów kodeksu cywilnego w szerokim zakresie. Z mocy art. 750 k.c. przepisy o zleceniu stosuje się odpowiednio do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami. Z kolei na podstawie art. 796 k.c., jeżeli przepisy o umowie spedycji bądź przepisy szczególne nie stanowią inaczej, do umowy spedycji stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.
Z uwagi na istotę zlecenia, uzasadnione wydaje się stosowanie przepisów regulujących tę umowę w drodze analogii w sprawach nieuregulowanych w odniesieniu do innych umów nazwanych, polegających na dokonaniu określonych czynności prawnych dla innych. W szczególności dotyczy to umowy agencyjnej czy umowy komisu. Analogia taka może też być uzasadniona w przypadku kwestii nieuregulowanych w zakresie umów nazwanych dotyczących świadczenia usług, polegających na dokonywaniu czynności głównie faktycznych, na co wskazuje pośrednio art. 750 k.c.
Elementy zlecenia występują też w innych umowach nazwanych, na przykład w umowie rachunku bankowego (art. 725 k.c.), na podstawie której bank zobowiązuje się, gdy umowa tak stanowi, do dokonywania na zlecenie posiadacza rachunku rozliczeń pieniężnych. Umowa zlecenia może zostać zawarta niezależnie, nawet wówczas, gdy między jej stronami istnieje inny stosunek prawny, jak i w związku z zawarciem innej umowy. W tym drugim przypadku ma ona charakter uboczny i jest związana z umową główną. W szczególności umowa zlecenia może być związana z inną umową o świadczenie usług i stanowić podstawę dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, przez osobę świadczącą dla niego określone usługi, na przykład przewozu. Umowa zlecenia może również zostać zawarta między stronami stosunku pracy, a więc pracodawcą i pracownikiem
Umowa zlecenia może też zostać zawarta w celu powierzenia wykonania określonych czynności, uregulowania wzajemnych praw i obowiązków oraz zasad wynagrodzenia w związku z nawiązanym między stronami innym stosunkiem prawnym. Przykładem może być stosunek o charakterze organizacyjnym istniejący między kapitałową spółką handlową a członkiem jej organu, w szczególności zarządu.
Wyrok WSA w Olsztytnie z dnia 8 listopada 2018 r., I SA/Ol 430/18
Standard: 38280 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Z art. 734 § 2 k.c. wyjaśnia, iż z braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.
Istota umowy zlecenia wyraża się w tym, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Należy ona do kategorii umów z zakresu szeroko rozumianego pośrednictwa. Zasadniczymi elementami wyodrębnionymi w definicji tej umowy są: dokonanie czynności prawnej (określonej) oraz działanie dla dającego zlecenie. Stanowi ona konstrukcję umożliwiającą dokonywanie czynności prawnych przy wykorzystaniu zastępstwa. Zastępstwo to polega na dokonywaniu czynności prawnej dla innej osoby (dającego zlecenie), a tym samym może się wyrażać zarówno w działaniu w jego imieniu i z bezpośrednim skutkiem prawnym dla niego, jak i w działaniu w imieniu własnym, ale na rachunek (dla) dającego zlecenie.
W każdym przypadku zleceniobiorca dokonuje czynności prawnej dla dającego zlecenie. W związku z tym występuje jako jego zastępca. Jednakże charakter tego zastępstwa może być zróżnicowany.
W świetle art. 734 § 2 k.c. należy wyróżnić dwa rodzaje zlecenia: 1) zlecenie o typie pełnomocnictwa, obejmujące umocowanie do wykonania czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie, co oznacza, że przyjmujący zlecenie jest pełnomocnikiem (zastępcą bezpośrednim) dającego zlecenie, umocowanym do działania w imieniu i z bezpośrednim skutkiem prawnym dla dającego zlecenie; 2) zlecenie o typie zastępstwa pośredniego, wyrażające się w tym, że zleceniobiorca dokonuje czynności prawnej jako zastępca pośredni – we własnym imieniu, ale na rachunek (dla) zleceniodawcy.
Umowa zlecenia jest umową konsensualną, gdyż do jej zawarcia wystarczające jest złożenie zgodnych oświadczeń woli przez strony. Należy ona do umów dwustronnie zobowiązujących, jednakże może być zarówno umową odpłatną, jak i nieodpłatną, choć jako zasadę ustawodawca uznał odpłatność umowy zlecenia (art. 735 § 1 k.c.). W związku z tym do jej istoty, ocenianej in abstracto, nie należy wzajemność. Jednakże konkretna umowa zlecenia, jeżeli zostanie ukształtowana jako odpłatna, może mieć charakter umowy wzajemnej, gdy wynagrodzenie należne zleceniobiorcy stanowi ekwiwalent świadczonych przez niego usług.
Umowę zlecenia zalicza się przy tym do zobowiązań starannego działania, a nie zobowiązań rezultatu.
Umowa zlecenia opiera się na zaufaniu dającego zlecenie do przyjmującego zlecenie. Zlecenie dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy uzasadnione jest istnieniem takiego zaufania między stronami, skoro czynności dokonywane na podstawie umowy zlecenia wywołują albo prawa i obowiązki bezpośrednio po stronie dającego zlecenie, albo powodują, że prawa te i obowiązki przyjmujący zlecenie nabywa na jego rachunek. Wiąże się z tym obowiązek przyjmującego zlecenie osobistego wykonania umowy (art. 738 k.c.).
Przy umowie zlecenia oraz umowie o świadczenie usług zastosowanie znajduje art. 741 k.c. zgodnie z którym przyjmującemu zlecenie nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie. Powyższe odróżnia wyraźnie te umowy od umowy pożyczki. Na przyjmującym zlecenie ciąży jednocześnie obowiązek pieczy nad rzeczami dającego zlecenie. Jego sytuacja prawna zbliża się w tym zakresie do obowiązków przechowawcy.
Wyrok SO w Nowym Sączu z dnia 24 kwietnia 2017 r., I C 1400/15
Standard: 9338 (pełna treść orzeczenia)