Wybór właściwych, relewantnych, odpowiednich zgodnie z zasadami sztuki prawniczej metod i reguł wykładni
Wykładnia prawa - zagadnienia ogólne
Interpretacja prawa zasadza się na użyciu w każdym wypadku właściwych (relewantnych, odpowiednich zgodnie z zasadami sztuki prawniczej) metod i reguł wykładni. Nie jest np. dopuszczalne aprobowanie jako wyniku wykładni, mającej uzasadniać niekonstytucyjność interpretowanego przepisu (normy), rozumowania traktującego rozszerzająco wyjątki, wnioskowania a contrario na podstawie normy tworzącej egzemplifikację (wtedy bowiem dopuszczalne jest tylko wnioskowanie a simili), ograniczenie interpretacji do brzmienia przepisu lub jego fragmentu - po to, aby zakwestionować kontekst systemowy przepisu, czy wreszcie - przy wyborze konkretnych metod czy narzędzi wykładni - abstrahowanie od reguły (w istocie kolizyjnej), nakazującej w takich wypadkach dokonywanie interpretacji zgodnej z Konstytucją (zob. wyrok TK z 24 listopada 2008 r., K 66/07).
Wyrok TK z dnia 14 maja 2009 r., K 21/08
Standard: 216 (pełna treść orzeczenia)
W doktrynie i judykaturze sformułowana została reguła określająca następującą kolejność różnych sposobów wykładni: wykładnia językowa, wykładnia systemowa, wykładnia funkcjonalna (celowościowa). W myśl zasady interpretatio cessat in claris nie zawsze zachodzić będzie jednak konieczność użycia kolejno wszystkich tych sposobów, w szczególności nie będzie potrzeby sięgania po dyrektywy celowościowe, jeżeli już po zastosowaniu dyrektyw językowych, czy też językowych i systemowych, uda się uzyskać właściwy wynik wykładni, to jest ustalić znaczenie interpretowanej normy.
Wyrok SN z dnia 8 maja 1998 r., I CKN 664/97
Standard: 73451 (pełna treść orzeczenia)