Pojęcie ważnych powód w rozumieniu art. 52 § 1 k.r.o.

W judykaturze Sądu Najwyższego wskazano, że ważne powody to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny.

Jako ważne powody wskazywane są między innymi: trwonienie przez jednego małżonka wspólnego majątku (hulaszczy tryb życia, alkoholizm, rażąco niegospodarne zachowanie), zaciąganie długów, które mogą być egzekwowane z majątku wspólnego, nieprzyczynianie się do powiększania majątku wspólnego przez uchylanie się od pracy, zatrzymanie majątku wspólnego dla siebie i niedopuszczanie drugiego współmałżonka do korzystania z niego, separacja faktyczna, która uniemożliwia współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.

Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej powinno następować w przypadkach, gdy dalsze istnienie wspólności majątkowej stwarza zagrożenie interesów małżonka i jest sprzeczne z dobrem rodziny. Samo istnienie separacji faktycznej nie może stanowić wyłącznej przesłanki ustanowienia rozdzielności.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej może prowadzić do pogłębienia i utrwalenia kryzysu małżeńskiego. Separacja faktyczna nie stanowi więc samoistnej przesłanki ustanowienia rozdzielności majątkowej.

Wyrok SR w Grudziądzu z dnia 28 października 2016 r., III RC 99/16

Standard: 18055 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Z kolei według treści art. 52 § 1 i 2 krio z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia wspólności ustawowej między małżonkami, należy rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. Za powód taki należy uznać długotrwałą separację małżonków, w tym również separację faktyczną, mającą swe źródło w nieporozumieniach między nimi, która skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich stosunków majątkowych stron i brakiem możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 1710/00, LEX nr 78281, z dnia 7 grudnia 2000 r., II CKN 401/00, LEX nr 548761 oraz z dnia 14 stycznia 2005 r., III CK 112/04, LEX nr 602707).

Ocena wystąpienia przesłanek określonych w art. 52 § 1 krio wymaga poczynienia ustaleń dotyczących wielkości majątku wspólnego, zadłużenia małżonków ale także kwestii dotyczących utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron.

Strony pozostają w trwałej separacji faktycznej. Zerwały w zasadzie wszelkie stosunki majątkowe i nie podejmują już żadnych wspólnych decyzji gospodarczych i finansowych. Stan taki powoduje zagrożenie interesu majątkowego współmałżonka, jak również zagraża dobru małoletnich dzieci stron. Obie strony zaczęły również podejmować istotne decyzje majątkowe bez wiedzy i konsultacji ze współmałżonkiem.

Wyrok SR w Olkuszu z dnia 2 sierpnia 2016 r., III RC 282/15

Standard: 6777 (pełna treść orzeczenia)