Zasada pierwszeństwa wykładni językowej i odstępstwa od niej

Wykładnia językowa

Wyświetl tylko: NSASASNTK

Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.

Podstawowym rodzajem wykładni prawa jest wykładnia literalna. Kolejne rodzaje wykładni, w tym celowościowa, mogą mieć zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy wykładnia literalna nie daje jednoznacznego wyniku (rozumienia przepisu prawa) lub daje rezultat sprzeczny z podstawowymi regułami logicznego rozumowania i zasadami prawa.

Uchwała SN z dnia 8 października 2024 r., III CZP 16/24

Standard: 84263 (pełna treść orzeczenia)

Wykładnia prawa będąc operacją myślową dokonywaną przy wykorzystaniu wszystkich trzech grup dyrektyw interpretacyjnych (językowych, systemowych, funkcjonalnych) nie może ograniczać się do wykładni językowej jednego przepisu lecz jest operacją, w toku której dokonuje się przekładu zbioru przepisów prawa stanowionego na zbiór norm postępowania równoznaczny jako całość z danym zbiorem przepisów (vide: wyrok TK z dnia 10 grudnia 2002 r., P 6/02). Jednakowe rezultaty interpretacji otrzymane wg tych trzech typów dyrektyw wzmacniają uzyskany rezultat wykładni, natomiast różnice rezultatów wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej wymagają podjęcia decyzji o pierwszeństwie któregoś z nich (vide: M. Zieliński, Clara non sunt interpretanda – mity i rzeczywistość, ZNSA 2012/6/18-21; M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, LexisNexis 2012, s. 238 – 239).

Wyrok NSA z dnia 28 lipca 2023 r., I OSK 1014/21

Standard: 86513 (pełna treść orzeczenia)

Można odstąpić od sensu językowego wykładni, mimo że przepis jest jasny i oczywisty, gdy prowadzi to do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji, gdy przemawiają za tym szczególnie ważne racje prawne, społeczne, ekonomiczne lub moralne, gdy językowe znaczenie przepisu pozostaje w oczywistym konflikcie lub sprzeczności ze znaczeniem innych norm systemu, zwłaszcza gdy te normy mają wyższą moc prawną, gdy znaczenie to prowadzi do rażąco niesprawiedliwych rozstrzygnięć lub pozostaje w oczywistej sprzeczności z powszechnie akceptowanymi normami moralnymi, albo gdy znaczenie to prowadzi do konsekwencji absurdalnych z punktu widzenia społecznego lub ekonomicznego.

Uchwała SN z dnia 24 stycznia 2023 r., III CZP 127/22

Standard: 69226 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 271 słów. Wykup dostęp.

Standard: 71136 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 392 słów. Wykup dostęp.

Standard: 71137 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 127 słów. Wykup dostęp.

Standard: 59138 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 123 słów. Wykup dostęp.

Standard: 52491 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 60 słów. Wykup dostęp.

Standard: 60953 (pełna treść orzeczenia)