Poświadczenie nieprawdy w umowie cywilnoprawnej przez strony czynności

W orzecznictwie analizowano zagadnienie odpowiedzialności karnej z art. 271 k.k. za podanie w umowie przez jedną lub więcej stron nieprawdziwych okoliczności dotyczących kontraktu.

Utrwalony jest pogląd, że takie działania nie stanowią wystawienia dokumentu z poświadczeniem nieprawdy w rozumieniu art. 271 § 1 k.k.

Zagadnienie to zostało kompleksowo omówione w uchwale Sądu Najwyższego z 30 września 2003 r., sygn. I KZP 22/03, gdzie wskazano, co następuje. "Zawężenie (pojęcia dokumentu w rozumieniu art. 271 k.k. w stosunku do ogólnej definicji z art. 115 § 14 k.k. - uwaga SA) następuje tu przez przyjęcie, że odpowiedzialność karna aktualizuje się jedynie przy poświadczeniu nieprawdy w dokumentach "wystawianych", a nie we wszelkich dokumentach, w tym - jak np. na gruncie procedury cywilnej - w ogóle "sporządzanych".

Stąd też w orzecznictwie Sądu Najwyższego trafnie wskazuje się, że na gruncie odpowiedzialności karnej (z art. 271 § 1 k.k. - uwaga SA) nie jest dokumentem taki dokument, który nie jest "wystawiany", lecz jedynie - jak umowy cywilnoprawne - "zawierany" (wyroki SN: z dnia 9 października 1996 r. V KKN 63/96 i z dnia 3 grudnia 1997 r. V KKN 296/96), a tym samym, że zawarcie (podpisanie) takiej umowy, np. sprzedaży, przez osoby uprawnione do działania w imieniu stron transakcji, z podaniem w jej treści nieprawdziwych okoliczności dotyczących kontraktu, nie stanowi wystawienia dokumentu z poświadczeniem nieprawdy w rozumieniu art. 271 § 1 k.k. (wyrok SN z dnia 9 maja 2002 r. V KKN 323/99).

Cytowane poglądy zachowują pełną aktualność także w odniesieniu do innych dokumentów sporządzanych w związku z zawartą wcześniej umową cywilnoprawną, np. referencji dla drugiej strony, w których jedna ze stron potwierdza prawidłowe wykonanie umowy i rekomenduje kontrahenta jako rzetelnego.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 16 lutego 2017 r., II AKa 525/16

Standard: 23981 (pełna treść orzeczenia)