Dopuszczalność zaskarżenia uzasadnienia orzeczenia; zarzut wadliwego uzasadnienia orzeczenia w postępowaniu cywilnym

Przyjęcie założenia, że uzasadnienie orzeczenia jest elementem procesu decyzyjnego, ściśle zespolonym z sentencją orzeczenia, prowadzi do wniosku, że braki uzasadnienia, uniemożliwiające kontrolę zaskarżonego orzeczenia, oraz niedająca się usunąć sprzeczność uzasadnienia i sentencji, powinny prowadzić do uchylenia zaskarżonego orzeczenia (zob. T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Komentarz. Art. 1-45816. Tom I. Wyd. 2, Warszawa 2023).

Sąd Najwyższy nie może samodzielnie rekonstruować powodów, którymi kierował się sąd drugiej instancji, a w szczególności dociekać dlaczego apelacja powoda w uzasadnieniu wyroku uznana została w całości za bezzasadną, pomimo braku stosownego, adekwatnego rozstrzygnięcia w sentencji zaskarżonego wyroku (tak wyrok SN z 7 grudnia 2017 r., II CSK 131/17, oraz tak samo SN w wyrokach: z 24 czerwca 2015 r., II CSK 435/14; z 24 czerwca 2015 r., II UK 260/14; z 7 maja 2015 r., II CSK 475/14 oraz w postanowieniu z 23 marca 2012 r., II UK 297/11; zob. też wyrok SN z 14 lutego 2012 r., II PK 139/11).

Przeciwne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 21 stycznia 1999 r., I PKN 554/98; zob. też wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 653/98, A. Góra-Błaszczykowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1-42412, Warszawa 2020).

Wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2024 r., II USKP 122/22

Standard: 86102 (pełna treść orzeczenia)

Uzasadnienie wyroku jest sporządzane po wydaniu wyroku, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. W konsekwencji zarzut naruszenia art. 3271 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia wyroku uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia, a także w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (por. wyrok SN z dnia 4 lutego 2021 r., II USKP 12/21, czy z dnia 13 listopada 2020 r., IV CSK 116/19).

Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2023 r., I PSKP 41/22

Standard: 74487 (pełna treść orzeczenia)