Stwierdzenie nabycia spadku w razie uprzedniego, wadliwego poświadczenia dziedziczenia (art. 669[1] k.c.)

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia z mocy przepisów art. 1025 i art. 1027 kodeksu cywilnego jest zrównany w swoich skutkach z prawomocnym postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Na podstawie art. 679 § 1, 2, 3 i 4 k.p.c. dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisów niniejszego rozdziału.

Ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność. Wniosek o wszczęcie takiego postępowania może zgłosić każdy zainteresowany. W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia, sąd spadku stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.

W niniejszej sprawie wniosek nie obejmował żądania zmiany bądź uchylenia zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia. Jak wynika z przytoczonego powyżej przepisu art. 679 k.p.c. Sąd nie może z urzędu uchylić bądź zmienić aktu poświadczenia dziedziczenia, przepisy wyraźnie wymagają zainicjowanie takiej procedury przez wniosek uprawnionej osoby (zainteresowanego). Z tej przyczyny w rozpoznawanej sprawie Sąd nie mógł orzec co do meritum sprawy i prawidłowo rozstrzygnąć o nabyciu spadku przez wszystkich spadkobierców ustawowych.

Bez uprzedniej zmiany / uchylenia wadliwie określającego krąg spadkobierców ustawowych aktu poświadczenia dziedziczenia, która możliwa jest, poza przypadkiem określonym w art. 678 k.p.c., tylko na skutek wyraźnie sformułowanego w tym zakresie wniosku złożonego przez osobę zainteresowaną, merytoryczne prowadzenie sądowego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku jest niedopuszczalne, w konsekwencji czego, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. postępowanie należało umorzyć.

Postanowienie SR w Gliwicach z dnia 17 września 2015 r., I Ns 1035/15

Standard: 5784 (pełna treść orzeczenia)