Uprawnienie każdego współwłaściciela do zgłoszenia żądania wyjścia ze współwłasności
Żądanie zniesienia współwłasności (art. 210 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Uprawnienie do żądania zniesienia współwłasności w częściach ułamkowych (art. 210 k.c.), powstałe także po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej (art. 46 k.r.i.o.), jest uprawnieniem kształtującym, majątkowym i wynika z istniejącego między współwłaścicielami stosunku współwłasności. Przysługuje ono każdemu współwłaścicielowi i celem jego wykonania jest wyjście współwłaścicieli ze stosunku współwłasności w przewidziany prawem sposób. Uprawnienie to może być wyłączone na pewien czas na podstawie umowy współwłaścicieli (art. 210 zdanie 2 k.c.), jednakże umowa taka nie wywiera skutków prawnych wobec wierzyciela jednego ze współwłaścicieli (tak np. uchwała z dnia 14 września 2016 r., III CZP 36/16).
Omawiane uprawnienie skierowane pozostaje wobec innego współwłaściciela (innych współwłaścicieli) i nie odpowiada mu obowiązek (powinność) osoby trzeciej spoza kręgu stron stosunku współwłasności. Tak ukształtowane podmiotowo uprawnienie dłużnika do żądania zniesienia współwłasności może w odpowiedni sposób wpływać na czynności komornika prowadzące do skutecznego zajęcia tego uprawnienia (art. 910 § 1 i § 2 k.p.c.).
Postanowienie z dnia 14 lipca 2017 r., II CSK 718/16
Standard: 47123 (pełna treść orzeczenia)
Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 października 2000 r., IV CKN 1525/00, założeniem przepisów o zniesieniu współwłasności (które odpowiednio stosuje się w sprawie o podział majątku wspólnego) jest w pierwszej kolejności uwzględnienie woli uczestników w zakresie sposobu jej zniesienia.
Gdy wszyscy uczestnicy złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności (podziału majątku) sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych ( art. 622 § 2 k.p.c.).
Rzecz, której nie da się podzielić z powodu sprzeczności podziału z przepisami ustawy lub ze społeczno - gospodarczym jej przeznaczeniem albo z tej przyczyny, że podział pociągałby za sobą jej istotną zmianę lub znaczne zmniejszenie jej wartości, może być przyznana - stosownie do okoliczności - jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłat na rzecz pozostałych albo też sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego ( art. 211, 212 § 2 k.c. i art. 623 k.p.c.). Istotne jest w tym kontekście kryterium wszelkich okoliczności (stosownie do okoliczności), od których zależy wybór sądu.
Z powyższego wynika, że podejmując decyzję o wyborze jednego ze sposobów podziału majątku wspólnego (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c. w zw. z art. 617 i nast. k.p.c.), sąd nie jest związany wnioskiem co do sposobu podziału. Rozstrzyga o wyborze sposobu podziału - co podkreśla się również w piśmiennictwie - korzystając jedynie z trzech ustawowo unormowanych sposobów zniesienia współwłasności, stosowanych w kolejności określonej przez ustawodawcę. W pierwszym rzędzie sąd powinien zastosować podział rzeczy wspólnej; kolejnym sposobem zniesienia współwłasności jest przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli (z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli), końcowe zaś miejsce zajmuje sprzedaż rzeczy i podział pomiędzy współwłaścicieli uzyskanej ceny (art. 212 k.c.) – por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2014 r., I CSK 479/13.
Wyrok SO w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2017 r., II Ca 1331/16
Standard: 8762 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 5767
Standard: 53389
Standard: 54037
Standard: 58215