Wyłączenie na podstawie art. 13 rozp. 650/2012 jurysdykcji do zatwierdzenia uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych niezłożenia w wymaganym terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Artykuł 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. należy interpretować w ten sposób, że: sądy państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zwykłego pobytu osoba uchylająca się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku, nie mają jurysdykcji do zatwierdzenia takiego uchylenia się.

Art. 13 przewiduje alternatywną jurysdykcję mającą na celu umożliwienie spadkobiercom niemającym miejsca zwykłego pobytu w państwie członkowskim, którego sądy mają jurysdykcję do orzekania w danej sprawie spadkowej, zgodnie z ogólnymi zasadami zawartymi w art. 4–11 rozporządzenia nr 650/2012, złożenia oświadczeń dotyczących przyjęcia spadku lub jego odrzucenia przed sądem państwa członkowskiego, w którym mają oni miejsce zwykłego pobytu [wyrok z dnia 2 czerwca 2022 r., T.N. i N.N. (Oświadczenie o odrzuceniu spadku), C-617/20].

Z brzmienia art. 13 rozporządzenia nr 650/2012 wynika również, że sądy państwa członkowskiego, w którym spadkobierca ma miejsce zwykłego pobytu, mają jurysdykcję wyłącznie w zakresie „przyjmowania” tych oświadczeń (zob. podobnie wyrok z dnia 21 czerwca 2018 r., Oberle, C-20/17). Art. 13 nie reguluje zatem jurysdykcji tych sądów do zatwierdzenia uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych niezłożenia w wymaganym terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Z art. 13 rozporządzenia nr 650/2012 w związku z art. 28 tego rozporządzenia wynika, że te dwa przepisy są ściśle skorelowane, tak że jurysdykcja sądów państwa członkowskiego miejsca zwykłego pobytu spadkobiercy do przyjmowania oświadczeń dotyczących odrzucenia spadku jest uzależniona od tego, czy obowiązujące w tym państwie prawo spadkowe przewiduje możliwość złożenia takiego oświadczenia przed sądem [zob. podobnie wyrok z dnia 2 czerwca 2022 r., T.N. i N.N., C-617/20].

Art. 28 rozporządzenia nr 650/2012 ma na celu doprowadzenie do uznania ważności oświadczeń przewidzianych w tym artykule, w szczególności wówczas, gdy spełnione są przesłanki przewidziane przez prawo państwa miejsca zwykłego pobytu osoby, która składa takie oświadczenie, o ile to ostatnie prawo znajduje zastosowanie [zob. podobnie wyrok z dnia 2 czerwca 2022 r., T.N. i N.N., C-617/20. Po drugie, takie zatwierdzające orzeczenie sądowe w sposób oczywisty nie stanowi aktu przyjęcia oświadczenia, o którym mowa w art. 13 tego rozporządzenia, a zatem nie jest objęte zakresem stosowania tego artykułu.

Wyrok TSUE z dnia 27 marca 2025 r., C-57/24

Standard: 88635 (pełna treść orzeczenia)